با برنج درفک عضو جدید برنج های اصلاح شده ایرانی آشنا شوید!!

تاریخچه برنج درفک:

برنج درفک از تلاقی برنج سالاری که یک برنج محلی است با برنج پرمحصول سپیدرود تولید شده است.

در واقع برنج درفک یکی از انواع برنج های پر محصول و مقاوم به بیماری بلاست است و با هدف بهبود کیفیت پخت رقم سپیدرود ایجاد شده است.

تلاقی بین برنج سالاری و رقم سپیدرود در سال ۱۳۶۷ در ایران انجام شد.

تحقیقات بعدی به مدت ۵ سال طول کشید تا مرحله خالص سازی بذرهای به دست آمده انجام شود.

بعد از آن در سال ۱۳۷۳ چندین لاین برنج از رقم جدید به دست آمده کاشته شد تا روی ویژگی های زراعی و کیفی آن تحقیق شود.

سپس در سال ۱۳۷۵ به منظور مقایسه بهتر در یک طرح تحقیقاتی شروع به کاشت منظم رقم جدید به همراه برنج های سپیدرود، سالاری، خزر، بینام و هاشمی کردند.

با این تحقیقات که ۴-۳ سال طول کشید مقایسه بهتری بین ویژگی های برنج جدید و والدین آن انجام گرفت.

همچنین از برنج خزر به عنوان نماینده برنج های پرمحصول و از برنج های بی نام و هاشمی نیز به عنوان نماینده برنج های محلی و ارگانیک استفاده شد.
در سال ۱۳۷۸ برنج درفک را در مناطق تحقیقاتی مختلف گیلان کاشتند تا میزان پایداری ویژگی های به دست آمده از تحقیقات قبلی را ارزیابی کنند.

منظور از این تحقیق این است که اگر میزان تولید رقم جدید ۵ تن در هر هکتار به دست آمده است آیا این میزان در مناطق مختلف نیز یکسان باقی می ماند. طبق نتایج رقم جدید پایداری خوبی نشان داد.

در سال معرفی اولیه ۱۳۷۸ رقم جدید با نام برنج درفک انجام شد.

در این معرفی فقط ویژگی های اولیه رقم جدید مشخص شده است و هنوز تحقیقات روی این برنج ادامه دارد.

همزمان با معرفی رقم جدید و در سال های ۱۳۷۸ و ۱۳۷۹ برنج درفک را در یک مزرعه کشاورزی تحقیقاتی بزرگ کاشتند تا نیازهای زراعی اعم از میزان کود و سم و… را محاسبه کنند و سایر ویژگی های رقم جدید را مشخص کنند.

در نهایت در سال ۱۳۸۶ در مقاله ای تمام ویژگی های زراعی و کیفی برنج درفک مشخص شد. و نتایج تمام تحقیقات را در این مقاله آوردند.

لازم به ذکر است که تمام تحقیقات و آزمایشات گفته شده بر اساس دستورالعمل های موسسه بین المللی تحقیقات برنج (IRRI) انجام گرفت.

معنی نام برنج درفک:

دُرفَک نام قله کوهی در رشته کوه البرز است که در منطقه رودبار و در شهر گیلان قرار دارد. این کوه قله ای کاسه ای شکل و جالب دارد. نام برنج درفک نیز از همین قله کوه و منطقه گرفته شده است.

در مورد معنی اسم درفک دو داستان مختلف وجود دارد. عده ای معتقدند که درفک از دال فک آمده است که در زبان گیلکی دال به معنی عقاب و فک به معنی آشیانه است. به این ترتیب دال فک (درفک) به معنای آشیانه عقاب است.

عده دیگری نیز معتقدند که نام درفک از قوم دربیک آمده است. این قوم مردمانی بودند که در حوالی دریای خزر زندگی می کردند. با توجه به نوشته های تاریخی که از پزشک دربار هخامنشیان به جای مانده گفته شده است که این قوم در آن دوران علیه کوروش بزرگ شورش می کردند که در یکی از همین شورش ها باعث زخمی شدن کوروش بزرگ نیز شده است.

ویژگی های برنج درفک:

برنج درفک نسبت به سایر برنج های پرمحصول از جمله سپیدرود کیفیت پخت مطلوبی دارد و نسبت به بیماری بلاست مقاوم است.

ویژگی های زراعی:

1. عملکرد ۵ تا ۵.۵ تن در هر هکتار است.
2. طول بوته گیاه به ۱۰۰ تا ۱۱۰ سانتی متر می رسد.
3. ورس (خوابیدگی بوته) را می تواند تحمل کند.
4. طول دوره رویش این گیاه ۱۲۰ تا ۱۲۵ روز است.
5. از نوع متوسط رس محسوب می شود.
6. رنگ شلتوک برنج درفک کاهی رنگ است.
7. برگ های سبز روشن تا تیره دارد.
8. مقاومت بالا به بیماری بلاست دارد که این از مهمترین ویژگی های برنج درفک است.
9. ضریب تبدیل برنج درفک ۶۷ تا ۷۱ % است که درصد بالایی می باشد. ضریب تبدیل به معنی این است که در طول فرآوری برنج چه درصدی تبدیل به دانه های سفید برنج می شوند.
10. از بین دانه های تبدیل شده ۵۰ تا ۵۳.۳ % دانه برنج سالم تولید می شود. این درصد بیانگر این است که در طول فرآوری برنج ممکن است تعدادی از دانه ها شکسته و خرد شوند و انواع برنج های نیم دانه و خرده برنج را تولید کنند و همه دانه ها تبدیل به برنج سالم نشوند. این درصد تعداد دانه های سالم را نشان می دهد.
11. درصد خرده برنج ۱۴.۴۷ % است که درصد خوبی است.
12. تعداد دانه های برنج در هر خوشه برابر ۱۲۲ عدد است.

ویژگی های کیفی:

1. برنج درفک دانه بلند و استخوانی رنگ است.
2. این برنج از نوع برنج های معطر بوده و بازارپسندی خوبی دارد.
3. مقدار آمیلوز آن ۲۲ تا ۲۴% است و جز برنج های آمیلوز متوسط محسوب می شود. درصد آمیلوز کم نشان دهنده کیفیت خوب پخت برنج است. چون درصد آمیلوز بالا باعث می شود برنج بعد از پخت شفته و چسبناک شود.
4. دمای ژلاتینی شدن برنج درفک ۳ درجه است. برای مطالعه بیشتر به مقاله انواع برنج مراجعه کنید.
5. قوام ژل نشاسته این برنج ۲/۵۸ میلی متر است. بررسی قوام ژل نشاسته برنج مربوط به کیفیت پخت برنج است. مقدار متوسط قوام ژل نشاسته بین ۴۵ تا ۵۵ میلی متر است. هر چه قوام ژل بیشتر باشد به این معنی است که نشاسته بیشتری دارد.

مقایسه برنج درفک با سایر برنج ها:

• عملکرد برنج درفک نسبت به برنج سپیدرود کمتر است اما نسبت به سایر برنج های دیگر عملکرد بیشتری دارد.
• از نظر تعداد دانه در هر خوشه نسبت به برنج های خزر و سپیدرود تعداد کمتری دارد اما نسبت به برنج های محلی تعداد بیشتری دارد.
• وزن هزار دانه برنج درفک تقریبا برابر با سایر برنج هاست اما برنج سپیدرود وزن بیشتری دارد.
• طول دوره رشد برابر با سایر برنج های پرمحصول است.
• همچون سایر برنج های اصلاح شده و پر محصول نسبت به بیماری بلاست مقاومت است. اما برنج های محلی به این بیماری حساس هستند.
• درصد آمیلوز برنج درفک از رقم سپیدرود کمتر است اما نسبت به برنج های محلی و رقم خزر، درصد بیشتری دارد. همین مسئله نشان می دهد که کیفیت پخت آن نسبت به سپیدرود بهتر است و بافت چسبنده ایجاد نمی کند.
• دمای ژلاتینی شدن برنج درفک ۴ درجه کمتر از رقم سپیدرود است و تقریبا برابر با سایر ارقام برنج است.
• قوام ژل این برنج از ارقام سپیدرود، بینام و هاشمی بیشتر است اما نسبت به رقم خزر و سالاری قوام ژل کمتری دارد.
• راندمان تبدیل این برنج از رقم محلی سالاری کمتر است اما تقریبا برابر با سایر ارقام برنج است.
• درصد دانه های سالم به طور چشمگیری از ارقام سپیدرود و هاشمی بیشتر است و تقریبا برابر با سایر ارقام برنج است.
• درصد خرده برنج و شکستگی در دانه برنج درفک از سایر برنج های دیگر مخصوصا برنج سپیدرود کمتر است.
• به طور کلی می توان نتیجه گرفت که حاصل تلاقی برنج سالاری و رقم سپیدرود منجر به تولید برنجی با کیفیت بالاتر و ویژگی های مطلوب تری شده است.

برنج درفک در بسیاری از ویژگی ها نسبت به برنج سپیدرود وضعیت بهتری دارد.

آیا کاشت برنج درفک به صرفه است؟

با توجه به مقایسه انجام شده بین برنج درفک و برنج های والد می توان نتیجه گرفت که نسبت به همه برنج های محلی و اصلاح نشده صرفه اقتصادی بیشتری دارد.

با کاشت برنج درفک نسبت به سایر ارقام محلی تولید بیشتری خواهید داشت.

از طرف دیگر برنج درفک بهترین برنج پرمحصول و اصلاح شده نیست و ارقام دیگری نیز وجود دارد که ویژگی های بهتری نسبت به آن داشته باشند.

این برنج نسبت به رقم خزر عملکرد بهتری دارد.

برنج درفک با وجود اینکه عملکرد کمتری نسبت به رقم والد خود برنج سپیدرود داشته اما از بازارپسندی و کیفیت پخت بهتری برخوردار است.

همین دلایل باعث می شود که برنج درفک در مقایسه با رقم های خزر و سپیدرود صرفه اقتصادی بیشتری داشته باشد.

نکاتی درمورد کاشت برنج درفک:

1. برای کوددهی بهتر است از ۹۰ کیلوگرم کود نیتروژن خالص در هر هکتار استفاده کنید.
2. بهتر است برای کاشت بوته های برنج هر بوته را به فاصله ۲۵ سانتی متر از سایر بوته ها بکارید.
3. برای اطلاعات بیشتر در مورد کاشت برنج های اصلاح شده و پرمحصول می توانید به مقاله برنج شفق مراجعه کنید.