چای ماته (Mate tea) که با اسم yerba mate tea نیز شناخته می شود نوشیدنی ملی آرژانتین است.
به دلیل توانایی انرژی زا بودن و ایجاد تمرکز و شایعه استفاده تیم فوتبال انگلیس از این چای، مشهور است.
چای ماته چیست؟
چای ماته یک چای گیاهی است که از برگ و شاخه های گیاه Ilex paraguariensis تهیه می شود.
این گیاه نوعی درختچه در آمریکای جنوبی و شبیه گیاه چای است. این درختچه دارای برگ های سبز تیره و خاردار، گل های ریز و سفید رنگ و میوه هایی شبیه زالزالک اما کوچکتر و قرمز رنگ دارد.
چای ماته با چای طبیعی فرق دارد زیرا از گیاه چای Camellia Sinensis ساخته نمی شود. اما فواید آن مشابه چای بوده و سرشار از آنتی اکسیدان و کافئین است.
چای ماته از کجا آمده است؟
این چای از پاراگوئه سرچشمه گرفته است، جایی که مردم بومی آن اولین کسانی بودند که گیاه yerba mate را کشت داده و چای ماته را درست کردند.
از آن زمان به بعد مصرف این چای در سرتاسر آمریکای جنوبی گسترش یافت و بیشترین محبوبیت را در کشورهای آرژانتین، اروگوئه، پاراگوئه و برزیل به دست آورد.
چرا باید چای ماته بنوشم؟
گفته می شود که چای ماته مانند قهوه انرژی بخش و دارای فوایدی شبیه چای سیاه است و علاوه بر این طعم لذت بخش شکلات را دارد.
مردمان قبیله گورانی در آمریکای جنوبی باور دارند که از خواص نوشیدن چای ماته باعث سلامتی، نشاط و عمر طولانی است.
در طب سنتی این قبیله، از چای ماته به عنوان یک محرک، کمک کننده هضم، و ضد افسردگی و تسکین دهنده درد استفاده می شود.
علاوه بر این ها چای ماته سرشار از کافئین است و می تواند یک نوشیدنی انرژی بخش باشد و شاید به همین دلیل است که تیم فوتبال انگلیس از این چای استفاده می کند.
چای ماته طعمی شبیه چای سبزی دودی دارد و می توانید با سرو کردن این چای مهمان هایتان را تحت تاثیر قرار دهید.
خواص چای ماته:
۱. سرشار از آنتی اکسیدان و مواد مغذی
این چای حاوی چندین ماده مغذی مفید است، از جمله:
- گزانتین ها: این ترکیبات به عنوان محرک عمل می کنند. آنها شامل کافئین و تئوبرومین هستند که در چای، قهوه و شکلات نیز یافت می شوند.
- مشتقات کافویل: این ترکیبات اصلی ترین آنتی اکسیدان های تقویت کننده سلامتی بدن هستند.
- ساپونین ها: این ترکیبات تلخ مزه بوده و خاصیت ضد التهابی دارند و می توانند کلسترول را کاهش دهند.
- پلی فنول ها: گروه بزرگی از آنتی اکسیدان ها بوده که با کاهش خطر ابتلا به بسیاری از بیماری ها مرتبط هستند.
به نظر می رسد قدرت آنتی اکسیدانی چای ماته کمی بیشتر از چای سبز باشد.
چای ماته علاوه بر داشتن تقریبا همه ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن، حاوی ۷ آمینو اسید ضروری نیز هست.
اما نکته مهم این است که این چای حاوی مقادیر بسیار کمی از این مواد مغذی است، بنابراین بعید است که به تنهایی بتواند نیاز بدن را تامین کند.
۲. تقویت انرژی و بهبود تمرکز ذهنی
هر فنجان چای ماته دارای ۸۵ میلی گرم کافئین است. این مقدار کمتر از یک فنجان قهوه اما بیشتر از یک فنجان چای است.
بنابراین مثل هر نوشیدنی کافئین دار دیگری می تواند سطح انرژی شما را افزایش داده و خستگی شما را از بین ببرد.
همچنین کافئین می تواند بر روی سطح برخی از مولکول های سیگنالینگ در مغز شما تأثیر بگذارد و این امر برای افزایش تمرکز ذهنی شما مفید است.
از خواص چای ماته برای کسانی که به طور منظم آن را مصرف می کنند افزایش هوشیاری است در حالی که عوارض جانبی آن نسبت به قهوه کمتر می باشد.
۳. افزایش عملکرد بدنی
مشخص شده است که کافئین باعث بهبود انقباضات عضلانی، کاهش خستگی و بهبود ۵٪ عملکرد در ورزشکاران می شود.
در مطالعه ای مشخص شد کسانی که قبل از ورزش یک کپسول ۱ گرمی برگ چای ماته مصرف کرده بودند ، ۲۴٪ چربی بیشتری در حین ورزش نسبت به افراد عادی سوزانده بودند.
افزایش چربی سوزی در ابتدای ورزش باعث می شود تا بدن کربوهیدرات های خود را ذخیره کرده و هنگام فعالیت های شدید از آن استفاده کند.
مثلا در ابتدای دوچرخه سواری از ذخایر چربی استفاده می شود اما هنگام فعالیت های شدید مثل سربالایی ها و یا انتهای مسابقه از ذخایر کربوهیدرات استفاده می شود.
در مورد دوی سرعت نیز به همین شکل است. این اتفاق می تواند باعث عملکرد بهتر ورزشکار شود.
۴. محافظت از بدن در برابر عفونت ها
از خواص چای ماته جلوگیری از عفونت های باکتریایی، انگلی و قارچی است.
یک مطالعه آزمایشگاهی نشان داد که دوز بالای عصاره این چای باعث از بین رفتن باکتری E. coli می شود.
این باکتری می تواند عامل درد شکم و اسهال باشد.
ترکیبات موجود در چای ماته می تواند از رشد قارچی به نام Malassezia furfur جلوگیری کند. این قارچ مسئول پوسته پوسته شدن و شوره سر و برخی از بثورات پوستی است.
برخی تحقیقات نشان می دهند که ترکیبات موجود در این چای می تواند تا حدی از رشد انگلهای روده جلوگیری کند.
۵. کاهش وزن و چربی شکم
مطالعات بر روی حیوانات نشان می دهد که چای ماته می تواند اشتها را کاهش و متابولیسم را افزایش دهد. که در نتیجه منجر به کاهش وزن می شود.
به نظر می رسد که این چای می تواند تعداد کل سلولهای چربی و میزان چربی موجود در آنها را کاهش دهد.
از طرف دیگر تحقیقات بر روی انسان ها نشان می دهد که چای ماته می تواند میزان چربی ذخیره شده ای که برای انرژی سوزانده می شود، را افزایش دهد.
در یک مطالعه ۱۲ هفته ای که بر روی افراد دارای اضافه وزن انجام شد، کسانی که ۳ گرم پودر چای ماته در روز مصرف می کردند به طور متوسط ۱٫۵ پوند (۰٫۷ کیلوگرم) وزن کم کردند. همچنین نسبت دور کمر به باسن آنها تا ۲٪ کاهش پیدا کرد. که این نسبت نشانگر از بین رفتن چربی شکمی است.
این در حالی است که در مدت مشابه افرادی که فقط دارونما مصرف می کردند به طور متوسط ۶٫۲ پوند (۲٫۸ کیلوگرم) به وزن آنها اضافه می شد و نسبت دور کمر به باسن شان ۱٪ افزایش یافت.
۶. تقویت سیستم ایمنی بدن
چای ماته حاوی ترکیبی به نام ساپونین است. این ترکیب طبیعی خاصیت ضد التهابی دارد.
نوشیدن این چای می تواند مقدار کمی ویتامین ث ، ویتامین ای ، سلنیوم و روی بدنتان را تأمین کند. این آنتی اکسیدان ها می توانند سیستم ایمنی بدن و سلامتی شما را تقویت کنند.
۷. کاهش سطح قند خون
از خواص چای ماته کمک به کاهش قند خون و عوارض دیابت است.
یک مطالعه جدید بر روی حیوانات گزارش داده است که این چای می تواند مسیر سیگنالینگ انسولین را بهبود دهد.
۸. کاهش خطرات بیماری قلبی
چای ماته حاوی ترکیبات آنتی اکسیدانی مانند مشتقات کافویل و پلی فنول است که می تواند در مبارزه با بیماری های قلبی موثر باشد.
این اثرات با مطالعه بر روی حیوانات و سلول های زنده در آزمایشگاه نیز اثبات شده است.
علاوه بر این به نظر می رسد که این چای می تواند سطح کلسترول را کاهش دهد.
در یک مطالعه ۴۰ روزه، سطح کلسترول بد (LDL) شرکت کنندگانی که روزانه ۳۳۰ میلی لیتر چای ماته مصرف می کردند ، تا ۱۳٫۱٪ کاهش یافته است.
مضرات چای ماته:
بعید به نظر می رسد که چای ماته به افرادی که گاهی آن را می نوشند آسیب برساند.
با این حال ، کسانی که آن را به طور منظم می نوشند ممکن است در معرض خطرات زیر باشند:
۱. سرطان
مطالعات نشان می دهد که نوشیدن مقدار زیادی چای ماته برای طولانی مدت می تواند خطر ابتلا به سرطان های دستگاه تنفس فوقانی و دستگاه گوارش را افزایش دهد.
این چای دارای هیدروکربن های معطر چند حلقه ای (PAH) است. این مواد سرطان زا هستند و در دود توتون و گوشت کبابی نیز یافت می شوند.
از آنجاییکه این چای اغلب داغ سرو می شود می تواند به پوشش دستگاه تنفسی و دستگاه گوارش آسیب برساند و خطر تشکیل سلول های سرطانی را افزایش دهد.
با این حال، برخی از ترکیبات موجود در این چای می تواند از انواع دیگر سرطان محافظت کند.
۲. عوارض جانبی مربوط به کافئین
چای ماته حاوی کافئین است و کافئین زیاد در برخی افراد باعث سردرد، میگرن و فشار خون می شود.
زنان باردار باید مصرف این دمنوش را حداکثر به سه فنجان در روز محدود کنند. زیرا کافئین زیاد می تواند خطر سقط جنین و وزن کم هنگام تولد را افزایش دهد.
۳. تداخلات دارویی
مطالعات نشان می دهد که برخی ترکیبات موجود در چای ماته فعالیت مهارکنندگی بر روی آنزیم مونوآمین اکسیداز (MAOI) دارد.
این آنزیم اغلب در داروهای درمان افسردگی و بیماری پارکینسون وجود دارد و تجویز می شود. بنابراین ، افرادی که داروهای MAOI مصرف می کنند باید با احتیاط از این چای استفاده کنند.
به دلیل وجود کافئین ، می تواند با داروهای شل کننده عضله Zanaflex یا ضد افسردگی Luvox نیز تداخل دهد. افرادی که این داروها را مصرف می کنند باید از مصرف چای ماته خودداری کنند ، زیرا می تواند اثرات داروها را افزایش دهد.
منابع: healthline و republicoftea