لعاب برنج، آب نشاسته ای است که بعد از خیساندن یا پخت به همراه سایر مواد مغذی درآب باقی می ماند.
از قرن ها پیش کشورهای چین, ژاپن و آسیای جنوبی از لعاب برنج برای زیبایی موها استفاده می کردند. در ژاپن موهای بلند را با استحمام درلعاب برنج سالم نگه می داشتند.
لعاب برنج میزان شکستگی موها را کاهش داده و قابلیت ارتجاعی موها را افزایش می دهد. این لعاب حاوی ماده ای به نام اینوزیتول است که این ماده با اثر تقویت کنندگی روی موها باعث درخشندگی و صافی آنها می شود.
استفاده مهم دیگری که از لعاب برنج می شود برای تغذیه نوزادان است.
در واقع لعاب برنج محصولی مایع است و از ترکیبات زیر تشکیل شده است.
- ۷۵-۸۰ درصد نشاسته
- برخی ترکیبات فعال زیستی
- ویتامین های محلول درآب
- مواد معدنی مثل: سدیم و پتاسیم
نکته:
لعاب برنج فاقد فیبر و ویتامین های محلول درچربی مانند ویتامین آ وبرخی پروتئین های حیاتی موجود در برنج است.
ارزش غذایی لعاب برنج:
در ۱۰۰ گرم لعاب برنج این مقدار از مواد وجود دارد.
- آب: ۱۳٫۲۹ گرم
- کربوهیدرات ها: ۷۹٫۱۵ گرم
- پروتئین: ۶٫۵ گرم
- چربی: ۰٫۵۲ گرم
- انرژی: ۳۵۸ کیلوکالری
- فیبر: ۲٫۸ گرم
- آهن: ۳٫۲۳ میلی گرم
- کلسیم: ۳ میلی گرم
- فسفر: ۹۵ میلی گرم
- منیزیم: ۲۳ میلی گرم
- پتاسیم: ۷۶ میلی گرم
- سدیم: ۱ میلی گرم
- زینک: ۱٫۱ میلی گرم
- ویتامینB1 (تیامین): ۰٫۵۶۵ میلی گرم
- ویتامینB2 (ریبوفلاوین): ۰٫۰۴۸ میلی گرم
- ویتامین B3 (نیاسین): ۴٫۱۱۳ میلی گرم
- ویتامینB6 (پبریدوکسین): ۰٫۱۷۱ میلی گرم
- فولات: ۳۸۹ میلی گرم
روش ها تهیه لعاب برنج:
۱٫طرز تهیه لعاب برنج با خیساندن برنج:
خیساندن یک راه سریع برای تهیه لعاب برنج است.
- یک دوم پیمانه برنج خام را بردارید.
- کاملا با اب شستشو دهید.
- برنج را در کاسه ای بریزید که با دو تا سه پیمانه آب پر شده است.
- اجازه دهید به مدت ۳۰ دقیقه خیسانده شود.
- لعاب برنج را درون یک ظرف تمیز از یک صافی ردکنید تا برای مصرف آماده شود.
۲٫ طرز تهیه لعاب برنج به روش تخمیر(Fermented):
- یک دوم پیمانه برنج خام را بردارید.
- کاملا با اب شستشو دهید.
- برنج را در کاسه ای بریزید که با دو تا سه پیمانه آب پر شده است.
- لعاب برنج را به مدت دو روز در دمای اتاق قراردهید تا تخمیرانجام شود.
- لعاب برنج را درون یک ظرف تمیز از یک صافی ردکنید تا برای مصرف آماده شود.
تفاوت لعاب برنج تخمیر شده با لعاب برنج معمولی:
لعاب برنج تخمیر شده نسبت به لعاب برنج معمولی دارای فواید بیشتری است،
لعاب برنج تخمیر شده آنتی اکسیدان بیشتری دارد که این آنتی اکسیدان ها از آسیب به سلول های پوست و مو جلوگیری می کنند.
۳٫ طرز تهیه لعاب برنج به روش جوشاندن:
- دو قاشق غذاخوری برنج و یک فنجان آب را درون یک قابلمه بریزید.
- روی شعله قرار دهید تا به دمای جوش برسد.
- بعد از اینکه برنج نرم و لطیف شد و لعاب کشداری حاصل گشت، آن را از صافی عبورداده و در ظرفی جمع کنید.
لعاب برنج برای نوزاد:
لعاب برنج می تواند غذای کمکی نوزاد شما باشد. اما چه زمانی باید لعاب برنج را به نوزادتان بدهید؟
آکادمی اطفال آمریکا (AAP) مصرف غذای کمکی همزمان با شیر مادر را از شش ماهگی به بعد توصیه می کند.
نوزادان در حدود شش ماهگی اغلب برای شروع غذا درکنار تغذیه از شیر مادر آماده اند تا به تدریج به مرحله “از شیر گرفتن” برسند.
در صورتی که فرزند شما در سن چهار ماهگی برای تغذیه غیراز شیر مادر اعلام امادگی کند، می توانید با راهنمایی پزشک متخصص اطفال یا متخصص تغذیه کودک لعاب برنج را بعنوان غذای کمکی نوزاد خود در نظر بگیرید.
برای کودکان بزرگتر از دوازده ماه، می توانید مقدار کمی نمک را بطور سلیقه ای به لعاب برنج اضافه کنید.
فواید لعاب برنج برای نوزاد:
اکثر مادران لعاب برنج را بعنوان اولین غذای نوزاد، قبل از هر غذای دیگری در رژیم غذایی آنها مورد استفاده قرار می دهند.
- لعاب برنج به عنوان غذایی با حساسیت کم شناخته می شود، بنابراین یک ماده غذایی ایده آل است.
- به دلیل هضم آسان و ارزش غذایی بالا آن،انتخاب بسیارخوبی برای بچه های بالای پنج ماه است.
- از شیر گرفتن نوزاد: لعاب برنج آغازگر مناسبی برای تغذیه نوزاد در این دوران است. بسیاری از جوامع آسیایی قبل از مواد غذایی جامد، لعاب برنج را برای تغذیه نوزاد در نظر می گیرند. لعاب برنج برای آماده سازی معده نوزاد برای غذاهای جامد مناسب است اما این را هم باید در نظر داشته باشید که لعاب برنج در این دوران به همراه غذاهای دیگری مانند پوره سیب زمینی شیرین و سایر سبزیجات بهتر است استفاده شود این امر به غذای نوزاد اجازه می دهد تا بخشی از پروتئین، ریز مغذی ها و فیبرها را در خود جای دهد.
- غنی از ویتامین و پروتئین: برنج منبع خوبی از ویتامین های اساسی دخیل در ایجاد سیستم عصبی، بینایی، پوست، دستگاه گوارش.
- مقرون به صرفه: لعاب برنج را می توان با انواع برنج موجود در بازار تهیه کرد. همچنین هیچ چیز درفرایند تولید لعاب برنج از بین نمی رود زیرا درحالیکه از لعاب آن برای مصرف نوزاد یا کودک شما استفاده می شود، از برنج هم برای تغذیه سایر اعضا خانواده می توان استفاده کرد.
- تسکین اگزما: برای مادرانی که نگران استفاده از پمادها و کرم های پوستی موضعی، حاوی استروئید برای نوزادشان هستند استفاده ازلعاب برنج بعنوان درمانی بدون عوارض جانبی، مناسب است. اما در صورت بروز حساسیت، بلافاصله باید قطع شود.
- نرم کننده پوست: لعاب برنج به عنوان یک نرم کننده خوب برای افزایش لطافت و کیفیت پوست نوزاد مورد توجه است.
- تقویت کننده انرژی: این نوشیدنی سرشار از کربوهیدرات ها و منبع عالی انرژی برای نوزادان است.
- برطرف کننده تب
- درمان اسهال: لعاب برنج همراه با محلول رهیدراسیون خوراکی یا ORS ( رهیدراسیون ها موادی هستند که برای جبران کردن آب از دست رفته بدن در هنگام اسهال و…با تجویز پزشک مصرف می شوند) برای درمان اسهال در نوزادان می تواند استفاده می شود. باعث کاهش حرکات روده می شود و همچنین کالری بیشتری نسبت به ORS دارد و کربوهیدرات ها را به آرامی در روده آزاد می کند.
- تسکین و رفع یبوست نوزادان
نکات مهم درباره لعاب برنج برای تغذیه نوزاد:
- لعاب برنج جایگزین شیرمادر یا شیر خشک برای کودک نیست. چون فاقد تمام مواد مغذی اساسی موجود در شیر مادر است.
- حتما قبل از شروع استفاده از لعاب برنج برای نوزاد با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید.
- مصرف لعاب برنج توسط نوزاد قبل از شیر مادر باعث پری معده نوزاد می شود و در استفاده بهینه نوزاد از شیر مادر اختلال ایجاد کند.
- مهم است که قبل از تهیه لعاب, برنج را کاملا تمیز بشویید.
- قبل از تغذیه نوزاد امکان ایجاد آلرژی را بررسی کنید. (مقدار کمی از لعاب برنج را روی پوست نوزاد بمالید تا آزمایش شود)
- اگر بعد از خورن لعاب برنج علایم زیر در نوزادتان ظاهر شد به حساسیت او پی ببرید.
- نفخ
- درد معده
- استفراغ
- تنگی نفس
- بثورات (اگزما و مشکلات پوستی)
منابع: momjunction و medicalnewstoday و firstcry