اگرچه مصرف منظم چای سیاه برای سلامتی فواید بسیار دارد (خواص چای سیاه را می توانید از مقاله خواص چای سیاه را بخوانید)؛
اما مصرف بیش از ۳-۴ فنجان که معادل ۷۱۰-۹۵۰ میلی لیتر است، می تواند عوارض جانبی بسیاری برای افراد داشته باشد.
بیشتر عوارض جانبی چای سیاه مربوط به وجود ترکیباتی چون تانن و کافئین در این نوشیدنی محبوب است.
بیشتر افراد در روز ۳-۴ فنجان چای را بدون تجربه عوارض جانبی آن می نوشند ولی باید توجه داشته باشید که تجربه این علایم بستگی به میزان حساسیت و میزان متابولیسم بدنتان دارد.
برخی افراد نسبت به کافئین و تانن بیش از سایرین واکنش نشان می دهند.
در این مطلب ۱۰ علتی که نباید چای سیاه را بیش از اندازه مصرف کنید به تفضیل برایتان شرح می دهیم.
۱٫ مضرات چای سیاه برای خون
چای منبع غنی از ترکیباتی است که تانن (tannin) نامیده می شوند.
تانن ها می توانند به آهن موجود در غذاهایی که می خورید، متصل شوند و آن را از دسترس دستگاه گوارش خارج کنند از این طریق مانع جذب آهن در بدن می شوند.
کمبود آهن در بدن، شایع ترین کمبودهای مواد مغذی در بدن افراد در سراسر جهان است.
اگر میزان آهن بدنتان کم باشد مصرف بیش از حد چای می تواند فقر آهن را تشدید کند.
فقر آهن منجر به کم خونی می شود.
تحقیقات نشان می دهند که تانن های چای بر جذب آهن از منابع گیاهی نسبت به مواد غذایی حیوانی اثر بیشتری دارند.
بنابراین اگر شما یک رژیم گیاهخواری را دنبال می کنید و یا وگان هستید؛ باید در میزان مصرف چایتان بیشتر احتیاط کنید.
گفته می شود مناسب ترین میزان برای مصرف روزانه چای سیاه برای بیشتر افراد، ۳ فنجان (۷۱۰ میلی لیتر) یا کمتر است.
اگر کمبود آهن دارید ولی از نوشیدن چای لذت می برید پیشنهاد می شود این نوشیدنی را میان وعده های غذایتان میل کنید.
قبل و بخصوص بعد از غذا از مصرف چای سیاه بپرهیزید.
همچنین اگر عادت دارید بلافاصله پس از غذا چای بنوشید، حداقل با فاصله دو ساعت این نوشیدنی را میل کنید.
اینکار باعث می شود اثرات چای سیاه بر جلوگیری از جذب آهن کاهش یابد.
۲٫ افزایش استرس، اضطراب و بی قراری
برگهای چای به طور طبیعی حاوی کافئین هستند.
مصرف بیش از حد کافئین چه از چای و چه از منابع دیگر موجب احساس اضطراب، استرس و بی قراری می شود.
یک فنجان متوسط چای (۲۴۰ میلی لیتر) بسته به نوع و روش تولید آن حدود ۱۱-۶۱ میلی گرم کافئین دارد.
انواع چای سیاه نسبت به چای سبز و چای سفید حاوی کافئین بیشتری هستند.
هرچه چای خود را غلیظ تر بنوشید میزان کافئین بیشتری را وارد بدن خود می کنید.
تحقیقات نشان می دهد که کافئین زیر ۲۰۰ میلی گرم در روز بر روی اضطراب اثر قابل توجهی نمی گذارد.
با اینحال برخی افراد نسبت به سایرین ممکن است حساسیت بیشتری به کافئین داشته باشند و نیاز باشد مصرف آن را بیشتر کاهش دهند.
همچنین می توانید در صورت لزوم چای های بدون کافئین را مصرف کنید.
این نوع چای از گیاه کاملیا سیننسیس تهیه نمی شوند. بلکه یا از گیاه دیگری گرفته شده و یا اینکه طی فرایندهای شیمیایی کافئین آنها حذف می گردد.
۳٫ اختلال در خواب
از آنجایی که چای حاوی کافئین است؛ مصرف بیش از حد آن ممکن است چرخه خواب شما را مختل کند.
ملاتونین هورمون تنظیم کننده خواب است. کافئین تولید هورمون ملاتونین را مهار می کند و منجربه کاهش کیفیت خواب می شود.
خواب ناکافی یا بی کیفیت موجب انواع مشکلات ذهنی و شناختی از جمله: خستگی، اختلال در حافظه و کاهش توجه می شود.
علاوه بر این کمبود خواب با انواع بیماری هایی چون چاقی و کاهش کنترل قند خون و در نتیجه دیابت مرتبط است.
چون سرعت متابولیزه کافئین در افراد مختلف متفاوت است؛ پیش بینی دقیق اثر میزان کافئین بر چرخه خواب همه افراد بسیار مشکل است.
اگر ۶ ساعت قبل از خواب و یا نزدیکتر به ساعت خواب ۲۰۰ میلی گرم کافئین مصرف شود؛ می تواند بر کیفیت خواب اثرات منفی بگذارد.
اگر شما هم جزو کسانی هستید که به طور مرتب چای سیاه می نوشید و علایم مرتبط با بی خوابی یا کیفیت پایین خواب را تجربه می کنید شاید بهتر باشد در زمان و میزان مصرف این نوشیدنی کمی تجدید نظر کنید. بخصوص اگر سایر نوشیدنی و مواد غذایی کافئین دار را نیز مصرف می کنید.
۴٫ حالت تهوع
ترکیبات موجود در چای در برخی افراد ممکن است موجب ایجاد احساس تهوع شود.
اگر چای سیاه را با معده خالی مصرف کنید احتمال ایجاد این حالت در شما بیشتر هم می شود.
طعم تلخ و گس چای به علت تانن های موجود در آن است.
ماهیت این تانن ها می تواند موجب تحریک گوارشی و ایجاد علایم ناراحت کننده ای چون معده درد و تهوع شوند.
مقدار چای که در افراد مختلف موجب اثر تهوع می شود بسیار متفاوت است.
برخی افراد حساس حتی پس از خوردن ۱-۲ فنجان چای سیاه این علایم را تجربه می کنند در حالیکه دیگر افراد ممکن است با نوشیدن ۵ فنجان (۱٫۲ لیتر)چای در روز هم هیچ گاه احساس تهوع را تجربه نکنند.
۵٫ مضرات چای سیاه برای معده
کافئین موجود در چای ممکن است باعث سوزش سردل یا ریفلاکس اسید معده شود.
کافئین می تواند دریچه اسفنکتر را شل کند. اسنفکتر بخشی است که مری را از معده جدا می کند و در صورتی که شل شود به راحتی اسید معده را به سمت مری باز می گرداند و موجب سوزش می گردد.
کافئین به طور کلی تولید اسید معده را افزایش می دهد و مصرف آن برای مبتلایان به زخم معده و یا سایر مشکلات معده توصیه نمی شود.
۶٫ مضرات چای سیاه برای روده (یبوست)
یبوست ناشی از مصرف بیش از اندازه چای شاید برایتان بسیار غیر منتظره باشد ولی باید بدانید که رخ می دهد!
دلیل این امر وجود تانن در چای سیاه است.
اگرچه وجود تانن مزایای بسیاری برای سلامتی افراد دارد، با این وجود میزان زیاد تانن با ذخیره سازی مواد زاید در بدن، موجب ایجاد یبوست می شود.
۷٫ سردرد
اگرچه مصرف مداوم کافئین منجربه تسکین برخی سردردها می شود؛ اما اگر به طور مزمن مصرف شود منجر به نتیجه عکس می شود.
برخی مطالعات نشان می دهند که ۱۰۰ میلی گرم کافئین در روز موجب عود سردردهای روزانه می شود. اما مقدار دقیق کافئین مورد نیاز برای تحریک سردرد با توجه به میزان تحمل هر شخص متفاوت است.
البته باید بدانید که چای نسبت به سایر نوشیدنی های کافئین دار مانند نوشابه یا قهوه؛ کافئین کمتری دارد.
اما برخی انواع چای هم هستند که در هر فنجان (۲۴۰ میلی لیتر) حدود ۶۰ میلی گرم کافئین دارند.
اگر سردردهای مکرر دارید و حدس می زنید که به مصرف بیش از حد چای سیاه مربوط می شود، سعی کنید برای مدتی این نوشیدنی را از رژیم غذایتان حذف و یا کم کنید تا علایم بهبود یابد.
۸٫ سرگیجه
احساس سرگیجه یک عارضه جانبی از مصرف بیش از حد کافئین است. اما کمتر از سایر موارد رایج می باشد.
سرگیجه ناشی از مصرف بیش از حد چای زمانی اتفاق می افتد که شما در روز حدود ۴۰۰-۵۰۰ میلی گرم کافئین مصرف کنید که این مقدار برای چای معادل ۶-۱۲ فنجان (۱٫۴-۲٫۸ لیتر) است.
با اینحال سرگیجه در افرادی که حساس تر هستند ممکن است با مصرف مقدارهای کمتر نیز ایجاد شود.
۹٫ مضرات چای سیاه برای قلب و عروق
اگر به مشکلات قلبی و عروقی دچار هستید در مصرف کافئین تجدید نظر کنید.
کافئین بالا موجب ضربان نامنظم قلب می شود .افراد مبتلا به بیماری های پروکسیمال تاکی کاردیا و آسم کاردیاک باید بیشتر در مصرف کافئین احتیاط کنند.
۱۰٫ مضرات روانی چای سیاه (اعتیاد)
کافئین یک محرک ایجاد عادت است . مصرف منظم نوشیدنی همچون چای در طولانی مدت ممکن است در فرد ایجاد وابستگی کند.
عوارض این وابستگی زمانی مشخص می شود که شما یک روز و یا چند مدت چای نخورید!
آنگاه علایمی چون سردرد، کج خلقی، افزایش ضربان قلب و احساس خستگی را تجربه خواهید کرد.
جالب است بدانید حتی مقادیر بسیار کم مصرف منظم چای می تواند موجب وابستگی به کافئین شود.
مضرات چای سیاه در دوران بارداری:
مصرف بیش از حد مواد کافئین دار در نوشیدنی هایی از جمله چای سیاه در دوران بارداری ممکن است خطر سقط جنین را افزایش دهد و یا موجب وزن کم نوزاد در هنگام تولد شود.
تحقیقات نشان می دهد زنان باردار نباید بیش از ۲۰۰ میلی گرم کافئین در روز مصرف کنند.
در هر فنجان چای(۲۴۰ میلی لیتر) معمولا بین ۲۰-۶۰ میلی گرم است. بنابراین جهت احتیاط بیش از ۳ فنجان چای در روز ننوشید.
برخی از افراد برای جلوگیری از اثرات بد کافئین در دوران بارداری ترجیح می دهند از چای های گیاهی فاقد کافئین استفاده کنند.
باید توجه داشته باشید که همه ی چای های بدون کافئین هم برای دوران بارداری ایمن نیستند.
چای های گیاهی حاوی شیرین بیان ممکن است موجب زایمان زودرس شوند.
اگر در دوران بارداری هستید و چای از نوشیدنی های معمول روزانه شماست حتما درباره میزان و نوع آن با پزشک خود مشورت کنید.
تداخل چای سیاه با داروها:
چای یک نوشیدنی ایمن است اما اگر داروی خاصی مصرف می کنید؛ باید بدانید که مصرف بیش از اندازه چای سیاه در تداخل با برخی داروها ممکن است سمیت ایجاد کند.
این داروها شامل:
- آلبوترول
- کلوزاپین
- متاپروترنول
علاوه بر این چای سیاه ممکن است موجب کاهش اثر برخی داروها شود:
- کاربامازپین
- والپروآت
- پنتوباربیتال
علت اصلی تداخلات دارویی چای سیاه وجود ترکیب کافئین است.
اگر شما یک مصرف کننده همیشگی چای سیاه هستید و همچنین در حال مصرف داروی خاصی می باشید؛ حتما با پزشک خود درباره مصرف این نوشیدنی مشورت کنید.
روزانه چند فنجان چای سیاه می توانیم بنوشیم؟
همانطور که اشاره شد ایجاد علایم ناشی از مصرف چای سیاه در افراد مختلف متفاوت است و ممکن است با مقادیر بیشتر یا کمتر چای رخ دهد.
اما به طور کلی اگر در دوران بارداری و یا شیردهی هستید بیش از دو فنجان چای سیاه در روز میل نکنید.
اگر بیماری خاصی ندارید و به داروهای ذکر شده را نیز مصرف نمی کنید می توانید در روز تا ۴-۵ فنجان چای را بدون تجربه مشکلات ذکر شده میل کنید.
درصورتی که با این مقدار چای سیاه یک یا چندتا از این علایم را تحربه کردید بدین معنی است که شما نسبت به ترکیبات کافئین و تانن موجود در چای حساسیت بیشتری دارید و باید میزان مصرف چای اتان را کمتر کنید.
منابع: healthline و stylecraze و sfgate