![مدت زمان مطالعه]()
رازیانه چیست؟
رازیانه چیست؟رازیانه یک گیاه معطر متعلق به خانواده هویجی هاست که عمده ترین کاربرد را در زمینه های درمانی و آشپزی دارد.
خواستگاه اولیه رازیانه منطقه مدیترانه است اما امروزه در سرتاسر جهان یافت می شود.
دانه ها و روغن رازیانه در زمینه داروسازی کاربرد دارد. دانه های رازیانه پرمصرف ترین بخش آن است و به رنگ سبز و سبز مایل به قهوه ای یافت می شوند.
رازیانه از زمان باستان به عنوان دارو در هند، چین و کشورهای منطقه خاورمیانه مصرف می شود و امروزه این مصرف در مقیاس جهانی به وقوع پیوسته است.
پزشکان یونان باستان رازیانه را به مادران شیرده توصیه می کردند چرا که معتقد بودند این گیاه حجم شیر را افزایش می دهد.
موثرترین ترکیبات رازیانه در روغن های فرار موجود در آن نهفته است، هنگام تهیه چای رازیانه این روغنهای موثر وارد آب شده و مخلوط میشوند، پس چای رازیانه آسانترین و در دسترس ترین راه بهره مندی از فواید خارق العاده رازیانه است.
از دیگر کاربردهای رازیانه استفاده از آن برای راندن مار و حشرات موذی است. ورزشکاران المپیکی یونان باستان از این ماده جهت افزایش طول عمر و نیروی بدنی استفاده میکردند.
رازیانه منبع غنی از ویتامین هایی است که هر کدام نقش ویژه ای در تامین سلامت بدنی دارند:
- ویتامین A
- ویتامین B-complex
- ویتامین C
- ویتامین D
هم چنین ترکیبات موثر آن عبارتند از:
- آنتول
- فنچون
- استراگول
خواص چای رازیانه:
۱. درمان مشکلات معده و روده و بهبود روند هاضمه
استفاده از رازیانه به منظور بهبود عملکرد گوارشی سابقه چند هزارساله داشته و به دوره امپراطوری روم و مصر باز میگردد.
رازیانه منبعی غنی از فیبر است پس میتواند سلامت روده ها به ویژه روده بزرگ را تامین کند.
همچنین طبق نتایج تحقیقات انجام شده، دانه های رازیانه دارای خاصیت آرام بخشی عضلات هستند و از طرفی هم دیواره اندام های معده و روده دارای لایه های از عضلات می باشند؛ این اثر رازیانه بر روی عضلات سه نتیجه را در پی دارد:
- تسهیل جریان صفرا
- پیشگیری از افزایش غیرطبیعی اسیدیته معده
- پیشگیری از شکم درد های مربوط به معده و روده
- تسکین ناراحتی های معدی پس از شیمی درمانی در بیماران سرطانی
- تسهیل هضم مواد غذائی
- ممانعت از تخمیر و تعفن مواد غذایی در روده بزرگ و رفع یبوست
- خروج گاز دستگاه گوارش از بدن و ممانعت از نفخ
۲. تخفیف علائم سندروم روده ناپایدار (Irritable bowel syndrome)
IBS مشکلی است که در روده بزرگ افراد به ویژه زنان ظاهر میشود و علائم شایع آن عبارتند از:
- شکم درد
- یبوست شدید
- نفخ
- درد معده
رازیانه از طریق فعالیت های زیر به بهبود این بیماری کمک میکند:
- با افزایش تولید شیره معده به هضم کامل غذا کمک میکند.
- ممانعت از تجمع گاز در معده
- کنترل انقباضات دیواره روده
۳. درمان ناراحتی های مزمن تنفسی
رازیانه و دمنوش آن طبق علوم باستانی و نیز پژوهش های امروزی برای بهبود مشکلات تنفسی زیر قابل استفاده است:
- تسکین گرفتگی های عضلانی ریه ها
- پاکسازی مجاری تنفسی از جمله نایژه ها و خلط آور
- مقابله با برونشیت (التهابات ریوی)
- درمان سرفه های مزمن
- تخفیف علائم آسم
۴. کاهش شدت سینوزیت
۵. ضد تب
۶. مقابله با بی خوابی
۷. ضد سرماخوردگی
۸. سم زدایی و بهبود فرایند دفع ادرار
۹. سلامت قلب
بین سلامت قلب و کبد رابطه تنگاتنگی وجود دارد، اما معمولا افراد از این موضوع آگاهی ندارند.
کبد جایی است که در آن کلسترول تولید و تجزیه میشود. یک کبد سالم کلسترول را به طور منظم و موثر تجزیه میکند.
رازیانه از معدود خوراکی هایی است که از طریق تاثیر مستقیم بر سلامت کبد، به طور غیر مستقیم سلامت قلب را تامین میکند.
همچنین رازیانه یک منبع غنی از فیبر میباشد و فیبر ماده ایست که از بازجذب کلسترول ممانعت میکند و عدم بازجذب کلسترول عاملی حیاتی در راستای سلامت قلب و عروق می باشد.
رازیانه منبعی سرشار از پتاسیم است، این عنصر فشار خون را کنترل کرده و با پیامدهای نامطلوب عنصر سدیم در بدن مقابله میکند پس با پیشگیری از پرفشاری خون نهایتا به سلامت قلب کمک میکند.
۱۰. تقویت سیستم ایمنی
رازیانه سرشار از ویتامین ث است. این ویتامین یک آنتی اکسیدان قوی بوده و سیستم ایمنی را تقویت میکند.
رازیانه محتوی عنصر سلنیوم می باشد؛ این عنصر تولید سلولهای T را تحریک میکند.
سلولهای T نوع ویژه ای از گلبولهای سفید هستند که اصطلاحا سرباز بدن نام دارند.
چای رازیانه از طریق خاصیت ضدمیکروبی خود سبب تحکیم سیستم ایمنی بدن می شود.
۱۱. سلامت بینائی
در علوم سنتی از عصاره یا چای تخم رازیانه برای درمان آب سیاه چشم استفاده می شده است.
بر اساس پژوهشهای انجام شده رازیانه میتواند در بهبود بینایی نقش موثری داشته باشد.
چشم ها دارای سرعت و سطح بالای فعالیتهای متابولیک هستند و به حفاظت از جانب آنتی اکسیدانها نیاز دارند.
رازیانه سرشار از ویتامین ث است، این ویتامین با خاصیت آنتی اکسیدانی خود در حفظ سلامت چشمها نقش مهمی دارد.
از دیگر فواید چای رازیانه برای چشم عبارتند از:
- پیشگیری از آب مروارید
- بهبود ورم ملتحمه چشمی
- درمان التهاب چشمی
- رفع پف کردگی چشمها
۱۲. تعادل هورمونی
رازیانه محتوی ترکیباتی به نام فیتواستروژن و فیتوهورمون میباشد. طبق یک پژوهش ایتالیایی این ترکیبات تعادل هورمونها را حفظ میکنند.
بر اساس تحقیقی که در امریکا انجام شده رازیانه میتواند در درمان سندروم پلی کیستیک تخمدان (بیماری هورمونی شایع در بانوان در سن بارداری) موثر باشد.
۱۳. مسکن درد
۱۴. بهبود آرتروز
چای رازیانه سبب افزایش فعالیت آنزیمی به نام سوپراکسید دیسموتاز میگردد.
این آنزیم فعالیت آنتی اکسیدانی دارد و به عنوان یک ضد التهاب عمل میکند.
افزایش فعالیت این آنزیم میتواند با یک سری از بیماری های التهابی همچون آرتروز مقابله کند.
۱۵. حفاظت از استخوانها
۱۶. رفع بوی بد دهان
چای رازیانه یک نوشیدنی ضد باکتری به شمار می رود و با نابودی باکتری های مولد بوی بد دهان به رفع این مسئله کمک میکند.
۱۷. سلامت لثه ها
چای رازیانه از طریق عفونت زدایی لثه ها، سلامت آنها را تامین می کند.
۱۸. چای رازیانه قاتل انگلهای داخلی
رازیانه خاصیت ملین داشته و ضد یبوست میباشد، از طریق تحریک تخلیه روده کرمهای انگل ساکن شده در روده را به خارج از بدن هدایت میکند.
همچنین بر اساس جمعی از تحقیقات رازیانه سبب توقف فعالیت تولیدمثل کرم های انگل میگردد.
۱۹. مفید برای فشار خون
گفته میشود جویدن تخم رازیانه و نوشیدن چای آن سطح نیتریت را در بزاق بالا میبرد که این امر با پرفشاری خون در تقابل است.
همچنین رازیانه غنی از پتاسیم می باشد که حضور آن در سلولها و مایعات بدن حیاتی است و سرعت فعالیت قلب و فشار خون را کنترل میکند.
۲۰. بهبود دیابت
- رازیانه غنی از ویتامین ث بوده و به این ترتیب میتواند موجب کاهش قندخون گردد.
- رازیانه محتوی ترکیبی به نام گلوکونورم۵ (Gluconorm_5) میباشد، این ترکیب خاصیت کاهندگی قندخون را دارد.
- رازیانه یک گیاه فاقد نشاسته است و شاخص گلایسمیک کمی دارد. مواد خوراکی با شاخص گلایسمیک پایین گزینه های مناسبی برای رژیم غذایی افراد دیابتی به شمار میروند چرا که سبب کاهش گلوکز خون میشوند.
- رازیانه سرشار از عنصر پتاسیم میباشد، این عنصر حساسیت بدن را در برابر هورمون انسولین بالا میبرد و به این ترتیب از بروز دیابت نوع ۲ ممانعت میکند.
- رازیانه یک داروی طبیعی با خاصیت دیورتیک (تنظیم کننده دفع ادرار) به شمار میرود و با دفع نمک و قند اضافی بدن (زمینه ساز دیابت) با دیابت مقابله میکند.
- عنصر دیگری که به وفور در رازیانه یافت میشود منیزیوم میباشد که خاصیت ضد دیابتی دارد.
۲۱. ویژگی ضدسرطانی
رازیانه محتوی مواد موثری است که هر یک به نحوی فعالیت ضدسرطانی دارند، این مواد عبارتند از:
- آنتی اکسیدانها
- کوئرستین
- آنتول Anethole
- ویتامین ث
- فیبر
سرطانهایی که در طی پژوهش ها اثر رازیانه بر روی آنها ادعا میشود عبارتند از:
- سرطان پروستات
- سرطان ریه
- سرطان کولون (روده)
- سرطان سینه
- سرطان معده
- سرطان کبد
۲۲. درمان آکنه
نوشیدن چای رازیانه عناصر بسیار مهمی همچون روی، کلسیم و سلنیوم را وارد بدن میکند،
این ترکیبات سطح هورمونهای بدن و تعادل اکسیژن بدن را حفظ میکنند. (این دو عامل در صورت عدم تعادل میتوانند مشکلات پوستی از قبیل آکنه را بوجود آورند)
رازیانه محتوی روغنهای ضروری از قبیل آنتول anethole ، مایرسن myrcene و لیمونن limonene میباشد که دارای خاصیت ضدالتهابی میباشند و به این ترتیب مشکلات التهابی پوستی از قبیل آکنه را درمان میکند.
نوشیدن چای رازیانه مایعات اضافی پوست را که ممکن است عفونی شده و سبب ایجاد آکنه شود، تخلیه میکند.
چای رازیانه برای لاغری:
همانطور که در مطالب پیشین اشاره شد رازیانه بدن را در هضم بهتر مواد غذایی یاری میکند. هنگامی که از هضم بهتر مواد غذایی سخن به میان می آید منظور فرایندی است که در نتیجه آن مواد مغذی خورده شده به خوبی جذب بدن شود.
جذب بهتر مواد مغذی فرد را برای مدت طولانی تری سیر نگه داشته و اشتها را برای صرف غذای بیشتر کاهش میدهد، نتیجه کلی این روند کاهش وزن است.
هم چنین طبق علوم طبی سنتی رازیانه ماده ای با طبع گرم میباشد به همین واسطه موجب مهار اشتها و خروج مایعات و مواد اضافی از بدن میگردد.
ساز و کارهای رازیانه در راستای مبارزه با چاقی:
- تحریک تولید ملاتونین: سطح ترشح ملاتونین در مغز با کیفیت خواب فرد رابطه مستقیم دارد و خواب منظم نیز با تناسب وزن رابطه مستقیم دارد.
- افزایش سوخت و ساز بدن
- سم زدایی بدن از سمومی که میتواند به حبس آب اضافی در بافتها و کاهش سرعت متابولیسم منجر گردند.
- جلوگیری از تجمع چربی در کبد
خواص چای رازیانه برای زنان:
- درمان عفونت دستگاه تناسلی
- درمان سندروم پلی کیستیک تخمدان
- افزایش تولید شیر در مادران شیرده
- تقویت تولید هورمون استروژن
- پیشگیری و بهبود سرطان سینه
- غلبه بر مشکلات دوران قاعدگی
مشکلات دوران قاعدگی عبارتند از:
- گرفتگی های دردناک شکمی
دردهای شکمی این دوره ناشی از انقباض های عضلات تخمدان است و رازیانه با داشتن مقادیر بالای پتاسیم و ویژگی ضد انقباضی عضلات، فرد را از این دردها میرهاند. - کاهش ضعف بدنی
- پیشگیری از حال تهوع
خواص چای رازیانه برای مردان:
- تقویت قوای جنسی
- مقابله با مشکلات مثانه
- مقابله و بهبود مشکلات پروستات از جمله سرطان پروستات
عوارض چای رازیانه:
۱. آفتاب سوختگی
مصرف چای رازیانه ممکن است حساسیت شما را به آفتاب افزایش دهد.
۲. آلرژی زایی
در برخی موارد چای رازیانه ممکن است سبب بروز حساسیت در فرد مصرف کننده شود.
افرادی که به هویج و کرفس حساسیت دارند محتمل ترین افراد نسبت به آلرژی زایی رازیانه میباشند.
برخی علائم حساسیت به چای رازیانه عبارتند از:
- سرگیجه
- اختلال در بلع
- بادکردن بخش هایی از صورت
۳. افرادی که مستعد سرطان سینه و تخمدان هستند پیش از مصرف با پزشک خود مشورت کنند.
همانطور که در پژوهش های بسیاری از فعالیت ضد سرطانی رازیانه و چای آن بحث شده است، اخیرا نیز افزایش ریسک سرطان توسط رازیانه موضوع تعدادی از تحقیقات بوده است.
این تحقیقات ادعا میکنند استروگل موجود در رازیانه میتواند سرطانزا باشد، هم چنین از آنجائیکه رازیانه سبب تشدید عملکرد استروژنی بدن میشود، میتواند موجب تشدید سرطانهایی شود که با این هورمون مرتبط اند مانند سرطان سینه و تخمدان.
توصیه می شود در صورت داشتن بیماریهای زمینه ای پیش از مصرف دمنوش رازیانه با پزشک خود مشورت نمائید.
۴. مصرف این چای به افراد مبتلا به صرع توصیه نمی شود.
۵. در صورت مصرف داروهای رقیق کننده خون، در مصرف چای رازیانه محتاط باشید.
۶. تداخل با دارو
چای رازیانه ممکن است با داروهای خاصی تداخل داشته و یا از عملکرد آنها ممانعت کند.
از جمله این داروها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- سیپروفلوکساسین ciprofloxacin
- فلوروکوئینولون fluoroquinolone
به منظور ممانعت از این تداخل ها بهتر است چای رازیانه حداقل دو ساعت بعد از مصرف دارو نوشیده شود و یا به طور کلی مصرف چای رازیانه را متوقف نمود.
۷. تداخل در عملکرد غدد درون ریز
رازیانه دربردارنده ترکیباتی به نام فیتواستروژن می باشد.
گمان میرود فیتواستروژن که از اعضای خانواده هورمونهای گیاهی می باشد میتواند عملکرد سیستم درون ریز را مختل کند
توصیه میشود در صورت ابتلا به هر نوعی از مشکلات درون ریز از مصرف چای رازیانه خودداری نمایید.
۸. در صورت مصرف برای خردسالان بایستی احتیاط نمود
تا به حال دو مورد از اختلالات عصبی ناشی از مصرف چای رازیانه در خردسالان به ثبت رسیده است.
توصیه میشود پیش از تصمیم به مصرف این دمنوش برای خردسالان با پزشک مشورت نمائید.
به هیچ وجه برای نوزادان زیر ۴ ماه توصیه نمی شود.
مضرات چای رازیانه برای زنان:
- مشکل زایی در زنان باردار: چای رازیانه ممکن است با ایجاد خونریزی در زنان باردار به سقط جنین منجر گردد.
- بر اساس تعدادی از تحقیقات جدید تحریک تولید استروژن توسط رازیانه و استروگل موجود در آن میتواند ریسک سرطان به ویژه سرطان سینه و تخمدان را افزایش دهد.
طرز تهیه چای رازیانه ساده
مواد لازم:
- ۱ تا ۲ قاشق چایخوری تخم رازیانه
- عسل
طرز تهیه:
- تخم های رازیانه را با استفاده از یک آون یا هر وسیله دیگری خرد کنید.
- تخم های خرد شده را در یک لیوان بزرگ ریخته و آب گرم را بدان بیفزائید. (توجه داشته باشید که آب در دمای جوش نباشد)
- دهانه لیوان را پوشانده و به مدت ۱۰ دقیقه منتظر بمانید تا دم بکشد.
- دمنوش را از صافی عبور داده و در صورت تمایل با مقداری عسل شیرین کرده و نوش جان نمائید.
طرز تهیه چای رازیانه با گشنیز و زیره سبز
مواد لازم:
- یک و نیم فنجان آب
- ۲ قاشق چایخوری تخم رازیانه
- ۲ قاشق چایخوری تخم زیره سبز
- ۲ قاشق چایخوری گشنیز
طرز تهیه:
- آب را در یک کتری ریخته و روی حرارت بگذارید تا به جوش آید.
- شعله را خاموش کرده و پنج دقیقه منتظر بمانید تا دمای آب کاهش یابد.
- گشنیز، رازیانه و زیره را به آب بیفزائید.
- در کتری را گذاشته و ۵ دقیقه منتظر بمانید تا دم بکشد.
- چای را از صافی گذرانده و نوش جان نمائید.
طرز تهیه چای رازیانه و نعناع فلفلی:
مواد لازم:
- دو قاشق چایخوری برگهای نعناع فلفلی
- ½ قاشق چایخوری تخم رازیانه
- یک فنجان آب گرم
طرز تهیه:
- تخم های رازیانه را خرد کرده و به همراه برگهای نعنا داخل شیشه در دار بریزید.
- یک فنجان آب جوش (که دمای آن از نقطه جوش پایین آمده) به داخل ظرف ریخته و در آن را محکم ببندید.
- پنج دقیقه منتظر بمانید تا دم بکشد سپس میل نمائید.
طرز تهیه چای رازیانه و زنجبیل:
مواد لازم:
- ۲ قاشق چایخوری تخم رازیانه
- ۱ قاشق چایخوری زنجبیل تازه رنده شده
- ۱ قاشق چایخوری به لیموی خشک شده
طرز تهیه:
- تخم های رازیانه را تا حدی بسائید تا روغن موجود در بافت آنها نمایان گردد.
- مواد را در یک کتری ریخته و به آنها آب بیفزائید و حرارت دهید تا به جوش آید.
- هنگامی که آب شروع به جوشیدن کرد، شعله را کم کنید و اجازه دهید به مدت ۱۰ دقیقه به آرامی بجوشد.
- چای را از صافی عبور داده و نوش جان نمائید.
منابع stylecraze و healthbenefitstimes و medicalnewstoday