هر آنچه باید درباره چای سیاه بدانید!؟ سیاه یا سبز کدام را انتخاب کنیم؟

چای سیاه چیست؟

همه انواع چای (چای سبز، چای سفید، چای اولانگ) و چای سیاه، از فرآوری برگ گیاه Camellia sinensis تهیه می شود.

برگ های این گیاه به هنگام رسیدن چای، به رنگ سبز هستند ولی پس از برداشت در کارخانه دچار اکسیداسیون شده و مراحل خشک شدن و تبدیل به چای سیاه را پشت سر میگذرانند.

این مراحل فرآوری موجب تغییر رنگ سبز چای به رنگ سیاه می شود همچنین عطر و طعم آن نیز تغییر می کند.

چای سیاه چگونه کشف شد؟

چای قدمتی ۵۰۰۰ ساله دارد و برای اولین بار از کشور چین کشف شد.

چای سیاه نیز در اواخر قرن شانزدهم میلادی در کوه های مرتفع فوجیان (Fujiyan) چین یافت شد و اولین نوع چای بود که به اروپا و خاورمیانه معرفی گشت. به علت محبوبیت سریع آن در غرب، به تولید انبوه در چین رسید.

در شرق چای سیاه را با نام red tea یا چای قرمز می شناسند.

بازرگانان انگلیسی و اسکاتلندی چای سیاه را از چین به غرب بردند و اولین ماشین آلات تولید چای توسط انگلستان ساخته شد و پس از آن تولید چای به سایر کشورها از جمله هند، سریلانکا، کنیا، اندونزی، ویتنام، تایلند، برزیل و .. گسترش یافت.

نیمی از چای سیاه جهان در کشور هند و پس از آن در سریلانکا و آفریقا تولید می شود.

همانقدر که فرهنگ غربی بخصوص انگلستان با چای سیاه پیوند خورده است، در شرق چای سبز بیشتر طرفدار دارد.

ترکیبات چای سیاه:

یک فنجان چای سیاه حاوی ترکیبات زیر است:

• آلکالوئیدها شامل کافئین، تئوفیلین، تئوبرومین
• آمینواسیدها
• کربوهیدرات
• پروتئین
• کلروفیل
• فلوراید
• آلومینیوم
• منگنز
• مواد معدنی و عناصر کمیاب
• ترکیبات آلی فرار (موجب بو و طعم خاص چای می شوند)

چای سیاه در طب سنتی:

شاید تصور می کنید چای طبعی سرد دارد ولی باید بگوییم که برخلاف تصور عموم همه انواع چای از جمله چای سیاه دارای طبع گرم و خشک هستند.

توصیه می شود افرادی که گرم مزاج هستند چای سیاه دم کرده را با مقداری شیر مخلوط کنند و بنوشند و از مصرف چای بسیار داغ بپرهیزند.

همچنین افرادی با مزاج صفراوی بهتر است که تا حد امکان کمتر چای مصرف کنند.

چای سیاه در افرادی با مزاج سرد و تر موجب افزایش قوای جنسی می شود.

تحریک معده با چای:

در این مواقع چای سیاه ممکن است معده را تحریک کرده و موجب رفلاکس اسید معده شود:

۱- چای کیسه ای یا چایی هایی که خیلی زود رنگ می دهند.
۲- مصرف بیش از ۵ لیوان چای در روز
۳- چای کهنه دم باشد.

افزودن گل محمدی و یا سایر گیاهان معطر به چای می تواند خواص مثبت آن را چند برابر کرده و احتمال رفلاکس اسید معده را کاهش دهد.

تفاوت چای سبز و چای سیاه چیست؟ کدام یک سالم تر است؟

برخلاف آنچه تصور می کنید چای سبز و سیاه اغلب خواص مشابهی دارند.

هر دو حاوی مقادیر بسیاری از آنتی اکسیدان هایی چون پلی فنول (فلاونوئیدها) هستند. اما نوع و میزان فلاونوئیدها در این دو نوع چای متفاوت است.

در ادامه چند تفاوت مهم چای سبز و سیاه را بررسی می کنیم:

۱٫ اولین تفاوت چای سبز و سیاه این است که چای سیاه اکسید شده ولی در چای سبز اکسیداسیون رخ نداده است. تفاوت در رنگ این دو چای نیز به همین علت است.

۲٫ چای سبز حاوی مقادیر بیشتری از فلاونوئید اپی گالوکاتچین-۳ گالات (EGCG) است درحالیکه چای سیاه منبع غنی از تی فلاوین ها است.
وجود فلاونوئیدها در هر دو چای سبز و سیاه موجب:

• جلوگیری از ایجاد پلاک های عروقی و محافظت از قلب می شود.
• LDL یا کلسترول بد و تری گلیسیریدها را کاهش می دهد.
• فشار خون را کاهش می دهد.
• قلبی و سکته را کاهش می دهد.
• عملکرد مغز را بهبود می دهد.

۳٫ چای سبز کافئین کمتری دارد.

در هر فنجان از چای سبز(۲۳۰میلی لیتر)، ۳۵ میلی گرم کافئین وجود دارد. درحالیکه مقدار کافئین در همین مقدار چای سیاه به ۳۹-۱۰۹ میلی گرم می رسد.
از آنجایی که کافئین موجب افزایش انتقال دهنده های عصبی چون دوپامین و سروتونین می شود و هوشیاری و خلق و خوی را تقویت می کند؛ چای سیاه در ایجاد این عوامل تاثیر بیشتری نسبت به چای سبز دارد.

۴٫ چای سبز حاوی مقادیر بیشتری از اسید آمینه ال-تئانین(L-theanine) است.

وجود این ماده در چای اثرات کافئین را متعادل می کند و موجب آرام بخشی می شود و ترشح هورمون های دوپامین و سروتونین را تقویت می کند.

این ترکیب آرامش دهنده در قهوه وجود ندارد.

چای سیاه بنوشیم یا چای سبز؟

همانطور که در قسمت تفاوت های این دو چای اشاره شد؛ هردو اینها به دلیل داشتن مقادیر بسیار آنتی اکسیدان طبیعی خواص تقریبا مشابهی بر روی سلامتی بدن دارند.

اما از آنجایی که کافئین چای سیاه بیشتر است افرادی که حساسیت بیشتری به این محرک دارند بهتر است بیشتر چای سبز بنوشند.

هردو چای حاوی مقادیر زیادی تانن هستند که مصرف بیش از حد و یا بدموقع این ماده می تواند مضراتی برای سلامتی داشته باشد.(اگر درباره مضرات چای سیاه نمی دانید مطلب مضرات چای سیاه؛۱۰ دلیلی که نباید چای سیاه را بیش از حد مصرف کنیم؟!! را مطالعه کنید).

تانن به مواد معدنی موجود در بدن ازجمله آهن متصل می شود و ظرفیت جذب این مواد را کاهش می دهد.

بنابراین بهتر است هر نوع چای که برای نوشیدن انتخاب می کنید بین وعده های غذایی میل کنید و ترجیحا با فاصله ۲ ساعت پس از صرف غذا و ۶ ساعت قبل از خواب.

به طور کلی انتخاب اینکه کدام نوع چای را بنوشید بر عهده شماست و هیچ قانون کلی درباره اینکه کدام نوع چای برای نوشبدن بهتر است وجود ندارد.

چون هردو این نوشیدنی از یک نوع گیاه بدست می آیند و خواص تقریبا مشابهی دارند وجود هردو آنها در رژیم غذایی مفید است.

چگونه چای سیاه با کیفیت را تشخیص دهیم؟

چای سیاه انواع و ارقام بسیار زیاد و متفاوتی دارد؛برای دانستن انواع چای می توانید مقاله آشنایی با انواع چای،از چای سفید تا چای گورگور هر آنچه که نمی دانید!؟ را بخوانید.
تنوع بسیار در تولید و واردات چای موجب شده انتخاب بهترین و مرغوب ترین انواع چای سیاه کمی مشکل شود.

اما خوشبختانه باید بگوییم که از برخی ویژگی های ظاهری و پس از دم کردن چای به راحتی می توانید مرغوبیت آن را تشخیص دهید.

در ادامه به چند مورد اشاره می کنیم:

1. برگ های چای نسبتا درشت هستند.
2. رنگی نزدیک به قرمز دارد.
3. عطر طبیعی و بدون اسانس دارد.
4. چای مرغوب ۱۵ دقیقه پس از ریخته شدن در استکان ته نشین نمی شود.
5. به سرعت غلیظ نمی شود.
6. در دیواره استکان رنگ یا لکه برجای نمی گذارد.

بطور کلی چای که در فصل بهار برداشت می شود از مرغوبیت بیشتری برخوردار است.

از میان چای هایی که از مزارع شمال کشور برداشت می شوند چای بهاره از محبوبیت بالایی برخوردار بوده و بسیار خوش طعم و عطر است.

منابع: medicalnewstoday و teabox و teavivre و  healthline