چای ماته چیست؟ چه تاریخچه ای دارد و طرز تهیه آن چگونه است…

تاریخچه چای ماته:

چای ماته به دوران قبل از استعمار آمریکای جنوبی توسط اسپانیا برمی گردد.

در آن دوران مردم محلی گوارانی در پاراگوئه گیاه تازه ای به نام ( Ilex paraguariensis) را کشف کرده و کاشت این گیاه را گسترش داده بودند.

این گیاه عمدتا در جنگل های بارانی و مناطق نیمه گرمسیر آرژانتین، برزیل، اروگوئه و پاراگوئه رشد می کند.

سرخپوستان گوارانی که در کناره های رودخانه پارانا در آمریکای جنوبی زندگی می کردند قرنها است که چای ماته را به دلیل خواص درمانی آن مصرف می کنند.

چای ماته نه تنها از نظر دارویی بلکه از نظر اجتماعی نیز بین مردم گوارانی جایگاه خاصی دارد.

گورانی ها این چای را در یک مراسم مخصوص استفاده می کنند که با این مراسم  در ادامه آشنا خواهیم شد.

هنگامی که اسپانیایی ها در اواخر سال ۱۵۰۰ به جستجوی فلزات گرانبها به پاراگوئه سفر کردند، با این چای آشنا شدند.

کاوشگران در جستجوی طلا و نقره از مردم محلی گوارانی کمک می گرفتند بعد از مدتی متوجه شدند که کارگران محلی با نوشیدن چای ماته انرژی خاصی می گیرند.

طولی نکشید که اسپانیایی ها نیز به نوشیدنی این چای علاقمند شدند و به تجارت این چای پرداختند.

بعد از این کاشت گیاه Ilex paraguariensis در سایر کشورهای آمریکای جنوبی مانند برزیل ، آرژانتین و شیلی نیز گسترش پیدا کرد و حتی با ورود قهوه و انواع دیگر چای به آمریکای جنوبی ، چای ماته همچنان یکی از محبوب ترین نوشیدنی ها است.

چای ماته به سرعت در اروپا نیز گسترش یافت و محبوب شد.

معنی اسم چای ماته:

چای ماته (Yerba mate) در انگلیسی به معنای (gourd herb) ترجمه شده است که به فارسی به معنی گیاه کدو تنبل است.

در واقع این نام اشاره به ظرفی دارد که چای در آن سرو می شود.

در آمریکای جنوبی مردم بومی این چای را به عنوان “نوشیدنی خدایان” می شناسند.

آماده سازی چای ماته:

• ابتدا برگ ها گیاه را روی آتش خشک می کنند.
• سپس برگ های خشک شده را در آب گرم ریخته و می گذارند تا دم بکشد.
• به این ترتیب چای ماته آماده است.
• آماده سازی و خشک کردن چای ماته به روش سنتی در ظروف مخصوصی انجام می شود و تقریبا یک سال طول می کشد تا برگ و شاخه های این چای خشک شود.

دم کردن چای ماته به روش سنی:

1. آب را روی حرارت قرار دهید و بگذارید داغ شود.
2. سپس تا یک سوم پایینی لیوان کالاباش را از برگ های خشک شده گیاه پر کنید.
3. اگر لیوان کالاباش ندارید می توانید آن را در French press دم کنید.
4. بعد آب داغ را به برگ های چای اضافه کنید.
5. این چای معمولا با شکر سوخته، آبلیمو یا شیر سرو می شود.
6. این چای به طور سنتی گرم سرو می شود اما اگر در مناطق گرم زندگی می کنید می توانید چای ماته را سرد نیز سرو کرد.
7. اگر چای را تا ۳ دقیقه بگذارید دم بکشد قوی ترین طعم را خواهد داشت.

دم کردن چای ماته با طعم های مختلف:

چای ماته به علت داشتن طعم قوی می تواند با مواد و افزودنی های دیگر ترکیب شود و طعم های مختلف و جدیدی ایجاد کند.

بهترین ترکیب طعم چای ماته می توانید با کاکائو، آجیل، نعناع فلفلی و یا تکه های میوه ایجاد کنید و از آن لذت ببرید.

همچنین می توانید چای ماته دم کرده را با آب نارگیل و یا لیموناد ترکیب کنید و از یک نوشیدنی تابستانه و متفاوت لذت ببرید.

یکی دیگر از روش های هیجان انگیز استفاده از ترکیب پودر کاکائو و چای ماته آسیاب شده و اضافه کردن آن به ماست، اسموتی های میوه و یا شیر است.

با این کار در یک وعده کم کالری، آنتی اکسیدان بالایی دریافت خواهید کرد. و از جمله روش های محبوب گیاه خواران است.

در ادامه می توانید روش تهیه یک اسموتی کاملا گیاهی با استفاده از ماته را بخوانید.

اسموتی موز و ماته:

مواد لازم: (برای ۲ نفر)

• ۱ عدد موز یخ زده
• ۲ فنجان شیر بادام (شیر معمولی)
• یک و یک دوم فنجان یخ
• ۱ قاشق سوپ خوری کره
• ۱ قاشق چایخوری عسل
• ۱ قاشق چایخوری مخلوط پودر کاکائو و ماته

روش:

1. همه مواد بالا را در مخلوط کن ریخته و با دور بالا هم بزنید.
2. به همین سرعت نوشیدنی شما آماده است.
3. می توانید با سس شکلاتی آن را تزئین کنید.

نحوه سرو کردن چای ماته:

در آمریکای جنوبی چای ماته را در ظرف های مخصوصی سرو می کنند که به آن کالاباش (calabash) می گویند.

ظرف کالاباش اصلی در واقع یک کدوی تنبل تو خالی است اما امروزه این ظرف ها را می توان از جنس سرامیک و یا چوب نیز به طور مصنوعی درست کرد.
این لیوان های خاص در آرژانتین به نوعی تبدیل به یک نماد شده است.

گفته می شود استفاده از این لیوان سنتی نشانه دوستی و پیوند بین افراد است.

چای ماته در این ظرف ها به همراه یک نی فلزی به نام بامبیلا (bombilla) سرو می شود.

در انتهای نی های فلزی نیز فیلترهایی وجود دارد تا از ورود برگ های چای جلوگیری کند.

نی بامبیلا می تواند با مواد مختلفی از جمله نقره ، فولاد ضد زنگ و بامبو ساخته شود.

مراسم سنتی نوشیدن چای ماته:

چای ماته طبق یک مراسم سنتی در بین بومیان آمریکای جنوبی سرو می شود.

این مراسم برای نشان دادن دوستی و پیوند دوستانه میان افراد برگزار می شود.

این مراسم در فضای باز و خارج از خانه انجام می شود و به نوعی ادای احترامی به طبیعت و جشن گرفتن احساس خوبی است که بعد از نوشیدن این چای خواهید داشت.

این مراسم به یک ظرف ماته (یا همان کدو تنبل تو خالی)، یک بامبیلا (نی فلزی مخصوص) و یک کتری برای جوشاندن آب نیاز است.

1. در طول این مراسم افراد در حلقه کنار همدیگر می نشیند.
2. یک نفر به نام سِبادرو برگ های گیاه را در کالاباش می ریزد و کمی آب داغ به آن اضافه می کند تا عصاره چای خارج شود.
3. سپس بامبیلا را درون ظرف قرار داده و ظرف را با آب داغ پر می کند.
4. مهم است که از آب داغ استفاده شود چرا که آب جوش برگ ها را می سوزاند.
5. سبادرو اولین کسی است که اولین جرعه چای را می نوشد تا حرارت و طعم چای را تست کند و یک چای خوب به مهمانان دهد.
6. در واقع چای ماته بد طعم و دم نکشیده توهین به مهمانان تلقی می شود.
7. اولین وعده چای ماته اصطلاحا “mate del zonzo” یا “ماته احمق” نام دارد. چون از نظر محلی ها طعم قوی چای را ندارد.
8. بعد از اینکه سبادرو تأیید کرد که طعم ، دما و قدرت چای خوب است ، کدو در خلاف جهت عقربه های ساعت بین افراد گروه عبور داده می شود و همه یک جرعه چای با استفاده از نی بامبیلا می نوشند.
9. در آخر هر دور که ظرف چای دست به دست شده و به سبادرو می رسد، دوباره ظرف را با آب داغ و برگ های چای جدید پر می کند.این کار باعث قوی تر و تلخ تر شدن طعم چای نیز می شود. سپس دور جدید گرداندن ظرف شروع می شود.

هرگز از بامبیلا برای هم زدن استفاده نکنید، این بسیار غیراخلاقی تلقی می شود!

انواع مختلفی از کالاباش و بامبیلا وجود دارد. در آمریکای جنوبی هر شخص ظرف و نی مخصوص به خود را دارد.

این آیین غیررسمی نمادی از پیوند ، دوستی و مهمان نوازی قبیله گوارانی است.

مردم محلی این چای را بدون افزودن شکر یا شیر می نوشند.

به همین خاطر در آمریکای جنوبی تمام کردن هر مرحله از آن یک مهارت به حساب می آید.

چای ماته چه بو و مزه ای دارد؟

بوی چای ماته شبیه اکالیپتوس است و طعمی قوی و تند تا حدودی شبیه خاک دارد.

این چای به علت داشتن غلظت بالای ماده ای به نام تانن عطر و طعم تلخی دارد و طعم آن مخلوطی از طعم چوبی و دودی است.

منبع: healthline و foodandwine و republicoftea و delishably