چای ماچا چیست؟
برگ های چای ماچا از بوته های گیاه چای که زیر سایه نگهداری می شوند، تهیه می شوند.
سایه میزان کلروفیل موجود در برگ ها را بالا می برد و همین باعث می شود این چای به رنگ سبز درخشان در بیاید و سرشار از مواد مغذی باشد.
برگ های چای ماچا با دست چیده شده سپس برگ های اضافی و ساقه آن جدا می شود.
این برگ ها به طور سنتی با سنگ های گرانیت آسیاب شده و به شکل پودری بسیار ریز درمی آیند.
آسیاب کردن برگ ها یک ساعت طول می کشد و برای محافظت از مواد مغذی موجود در آنها، این کار در تاریکی انجام می شود.
تاریخچه چای ماچا:
مرغوب ترین نوع چای ماچا در ژاپن تهیه می شود.
ژاپنی ها قرن هاست این چای را کشت می کنند و در مراسم چای سنتی خود از آن استفاده می کنند.
البته این چای اصالتاً در چین کشت می شده است.
پیش از ابداع قوری چای و روش دم کردن چای به سبک امروزی، رسم چینی های باستان این بود که برگ های چای را پودر می کردند و آن را در یک کاسه آب جوش می ریختند و هم می زدند.
چینی ها بعدها چای هم زده را کنار گذاشتند و به سمت چای دم کرده روی آوردند. اما ژاپنی ها این روش را از آنها یاد گرفتند و به ترویج آن پرداختند.
تفاوت های چای ماچا با سایر انواع چای:
- کشت در سایه: چای ماچا از برگ های بوته های چای کشت شده در سایه تهیه می شود. نبود نور خورشید فتوسنتز برگ ها را کاهش می دهد و همین باعث می شود میزان کافئین، فلاونول ها، قند ها و آنتی اکسیدان ها و تیانین موجود در این چای افزایش پیدا کند.
- فصلی بودن: در تهیه این چای تنها از جوانه های تازه و سه برگ بالایی گیاه چای استفاده می شود. بنابراین، فرصت تولید این چای به شدت محدود است که همین یکی از دلایل بالا بودن قیمت چای ماچا محسوب می شود.
- بخار دیدن: برگ های چایی که برای ماچا در نظر گرفته می شوند، مانند اغلب چای های ژاپنی، ابتدا بخار داده می شوند. برگ ها ظرف چند ساعت اول بعد از چیده شدن مدتی کوتاه با حرارت بخار عمل آوری می شوند تا هم فرایند اکسیداسیون برگ ها متوقف شود و هم رنگ سبز برگ ها پررنگ تر شود.
- آسیاب شدن با سنگ: برگ های چایی که برای ماچا در نظر گرفته می شوند، به جای آنکه مانند چای سبز معمولی لوله شوند و بعد خشک شوند، به صورت صاف خشک می شوند. به برگ چای در این مرحله تنچا می گویند. بعد از این مرحله ساقه و رگه های برگ های تنچا را جدا می کنند و آنچه از برگ باقی می ماند را با آسیاب سنگی کند سرعتی آسیاب می کنند.
- مصرف پودر ماچا به جای عصاره آن: برگ چای معمولی را در آب جوش دم می کنند تا طعم و عطر و خواص شیمیایی آن استخراج شود، سپس عصاره چای دم کشیده را میل می کنند. اما طرز مصرف پودر ماچا به این شکل است که آن را در آب جوش می ریزند و مخلوط می کنند و پودر را همراه آب میل می کنند.
انواع چای ماچا:
ماچا در نواحی مختلف ژاپن کشت می شود و عطر و طعم این چای در هر ناحیه ای کمی متفاوت است. با اینحال چای ماچا معمولاً در دو درجه متفاوت به فروش می رسد:
- نوع مخصوص مراسم: این نوع از مرغوب ترین جوانه ها و برگ های ماچا تهیه می شود. در فرآوری آن نهایت دقت و توجه به کار می رود تا محصول نهایی در نهایت تازگی، مطبوعی و ریزترین حالت عرضه شود. این نوع چای ماچا را به تنهایی و بدون هیچ گونه شیرین کننده یا مواد افزودنی صرف می کنند تا طعم ناب آن را به خوبی احساس کنند.
- نوع مخصوص مصارف خانگی: این نوع چای طعم قوی تر و گس تری دارد و اگر با مواد دیگر مخلوط شود طعم خود را حفظ می کند. این نوع چای ماچا ممکن است حاوی ساقه و رگه باشد، رنگ سبز آن کدرتر باشد و از چند منبع تهیه شده باشد. از این نوع در تهیه لته ماچا و طعم دهی به کاکتیل ها استفاده می شود. قیمت آن نیز نسبت به نوع مخصوص مراسم کمتر است.
طرز تهیه چای ماچا:
همانطور که اشاره کردیم طرز تهیه چای ماچا با سایر انواع چای متفاوت است و آن را مانند چای های دیگر دم نمی کنند.
مواد لازم:
- پودر ماچا یک چهارم قاشق چایخوری
- آب جوش یک چهارم پیمانه
- آب جوش یا شیر دلخواه داغ سه چهارم پیمانه
- شیره افرا، عسل یا شیرین کننده دلخواه، اختیاری و طبق ذائقه
طرز تهیه:
- پودر ماچا را در یک لیوان یا کاسه کوچک الک کنید تا گلوله های درشت آن جدا شوند.
- یک چهارم پیمانه آب جوش را روی چای صاف شده بریزید. با استفاده از همزن مخصوص ماچا یا یک همزن معمولی کوچک کمی چای را هم بزنید تا خوب پخش شود و یک لایه کف مانند روی آب شکل بگیرد.
- باقی آب یا شیر داغ را اضافه کنید و دوباره هم بزنید تا چای کف کند. در صورت تمایل چای را طبق ذائقه شیرین کنید. توصیه می کنیم اگر تازه با چای ماچا آشنا شده اید و هنوز طعم آن با ذائقه تان سازگار نشده، حتماً از شیرین کننده استفاده کنید.
میزان مصرف چای ماچا در روز:
یک گرم پودر ماچا (نصف قاشق چایخوری) حدود ۳۵ میلی گرم کافئین دارد و اغلب بزرگسالان می توانند بی آنکه مشکلی برایشان ایجاد شود روزانه تا ۴۰۰ میلی گرم کافئین مصرف کنند.
اگر این چای تنها منبع تأمین کافئین شما باشد، می توانید روزانه تا ۱۰ فنجان از آن (۵ و نیم قاشق چایخوری) میل کنید.
بهترین زمان مصرف چای ماچا:
قبل از ورزش
صرف یکی دو فنجان چای ماچا پیش از شروع ورزش روزانه کمک می کند تا بیشترین کالری ممکن را بسوزانید و بهترین نتیجه را از تمرینات ورزشی خود به دست بیاورید.
طبق نتایج حاصل از پژوهش ها، مصرف این چای قابلیت کالری سوزی بدن را ۳۵ تا ۴۳ درصد و استقامت بدنی را تا ۲۴ درصد افزایش می دهد.
قبل از شروع به کار یا درس خواندن
برای اینکه بدانید چرا بهترین زمان مصرف چای ماچا قبل از این است که مشغول کار شوید، باید بدانید چرا ژاپنی ها هزار سال پیش این چای را از چین وارد فرهنگ خود کردند.
دلیلش این بود که ماچا دارای مواد مغذی ای است که به افزایش تمرکز کمک می کنند و به همین خاطر آن را به ژاپن وارد کردند تا در این مورد کمک حال راهبان بودایی باشد. راهبان بودایی طی ساعت های طولانی مراقبه از این چای می نوشیدند تا متمرکز و در عین حال آرام بمانند.
این روزها، زندگی مدرن باعث ایجاد استرس زیادی می شود و کمتر پیش می آید در حالت آرامش و استراحت واقعی قرار بگیریم.
ماچا به واسطه یکی از ترکیبات فعال خود به نام ال-تیانین به کاهش استرس کمک می کند. ال-تیانین باعث ایجاد طبیعی امواج آلفا در مغز می شود و همین امواج حالتی از هشیاری آرام را برای ذهن ایجاد می کنند.
به این ترتیب ماچا قابلیت جذب و حفظ اطلاعات جدید را افزایش می دهد و نوشیدن آن قبل از شروع به کار یا درس خواندن بسیار مفید است.
به عنوان یک نوشیدنی عصرانه سرحال کننده
می توانید چای ماچا را نوعی نوشیدنی انرژی زا در نظر بگیرید که به آهستگی و کم کم انرژی شما را افزایش می دهد.
افرادی که مرتب از این چای مصرف می کنند، در سراسر روز از انرژی مضاعفی برخوردارند.
پژوهش های اولیه این خاصیت را به کافئین موجود در این چای نسبت داده بودند. اما پژوهش های جدید نشان داده اند که آزادسازی انرژی تدریجی خاصیتی است که از ترکیبات مختلف موجود در این چای نشأت می گیرد.
چه زمان هایی نباید چای ماچا مصرف کرد؟
برای اینکه بیشترین استفاده را از خواص این چای ببرید بهتر است از مصرف آن در مواقع زیر خودداری کنید:
- صبح خیلی زود
- ناشتا و با معده خالی: باعث معده درد می شود.
- همزمان با وعده های اصلی غذایی: جذب ویتامین ب۱ را کاهش داده باعث بیماری بری بری می شود.
- بعد از ساعت ۵ عصر: کافئین موجود در این چای تا ۵ ساعت در بدن می ماند و خواب را مختل می کند.
توصیه هایی در زمینه خرید چای ماچا و نحوه نگهداری آن:
توصیه می شود چای ماچا به صورت تازه و بلافاصله بعد از تولید آن مصرف شود.
از آنجایی که این چای آسیاب شده و به شکل پودر عرضه می شود، قرار گرفتن آن در معرض اکسیژن بلافاصله باعث کاهش رنگ و طعم آن می شود.
این چای اگر در جای خشک و خنک نگهداری شود چندین هفته تا چند ماه ماندگاری دارد.
از آنجایی که این چای قیمت بالایی دارد و به صورت پودر عرضه می شود، برای خرید چای ماچا حتماً به فروشندگان معتبر مراجعه کنید.
مضرات چای ماچا:
تا کنون مضرات خاصی برای این چای مشاهده نشده است، با اینحال به دلیل کافئین موجود در آن، توصیه می کنیم موارد زیر را در نظر بگیرید:
- زنان باردار و شیرده نباید در روز بیشتر از ۲۰۰ میلی گرم کافئین (معادل ۳ قاشق چایخوری پودر ماچا) مصرف کنند.
- مصرف چای ماچا به دلیل میزان کافئین بالای آن برای کودکان توصیه نمی شود.
- در صورت حساسیت به کافئین مصرف این چای را محدود کنید. سردرد، بی خوابی، بی قراری، تپش قلب و اسهال از نشانه های بالا رفتن کافئین هستند.
منابع: time و loveandlemons و everydayhealth