چای پوئر:انواع٬ خواص٬ تاریخچه٬ مضرات٬ طرز تهیه و کمی بیشتر!!!!

تولید چای پوئر از لحاظ تاریخی به زمانی باز می گردد که روابط اولیه تجاری بین چین و سایر ملت ها به ویژه تبت شکل گرفت.

نام این چای از شهری گرفته شده که نخستین بار فروش این چای به دیگر مناطق دنیا را کلید زد (شهر پوئر در جنوب استان یونان چین).

چای پوئر از برگهای درختی با عنوان درخت پیر وحشی، تولید می شود که در منطقه پوئر رشد میکند،

این درخت برگهای بزرگی دارد و با نام دایه (dayeh) نیز شناخته میشود.

چای پوئر نسبت به سایر چایها بیشترین حد از تخمیر را متحمل می شود.

در شیوه ابتدائی تولید چای پوئر، تولید کننده چای را برای مدت طولانی انبار میکند تا تحت فرایند آهسته تخمیر قرار گیرد،

این مدت حتی میتواند تا ۱۵ سال به طول انجامد تا رنگ و عطر چای به حد مطلوب مصرف کننده برسد این نوع از چای پوئر به نوع خام، raw یا تخمیر نشده معروف است.

در سال ۱۹۷۰ شکل نوینی از شیوه فراوری چای پوئر ابداع شد، این شیوه که با نام شوو shou یا پخت cooking شناخته می شود با هدف کاهش مدت تخمیر ایجاد گشت.

با این شیوه چای پوئر از برگهای چای پرورش یافته در مناطقی غیر از یونان چین نیز قابل تولید است.

در جوامع غربی چای پیوئر بیشتر به خاطر خواصی که برای سلامتی دارد شناخته میشود.

برخلاف سایر گونه های چای، چای پوئر با گذشت زمان کیفیت بیشتری می یابد و ارزشمندتر میشود.

برخی از انواع چای پوئر بیش از ۵۰ سال عمر دارند و کمیابند، این نوع تنها در برخی از فروشگاههای به خصوص آسیایی یافت شده و به قیمت هزاران دلار به فروش میرسند.

بر اساس نوع چای رنگ آن پس از دم کردن میتواند به رنگهای زرد کمرنگ، طلایی، قرمز و قهوه ای تیره درآید.

هر فنجان از این چای حدود ۶۰ تا ۷۰ میلی گرم کافئین دارد.

این چای در هنگ کنگ و چین به عنوان یک نوشیدنی هاضم غذاهای سنگین پس از میل غذاهای چرب و سخت هضم نوشیده میشود.

برخی از گونه های چای پوئر تخمیر شده که مرغوبند از نظر عطر و طعم شبیه قهوه هستند.

در صورتیکه چای پوئر کیفیت بالایی داشته باشد، برگهای چای تا چند بار قابل مصرف خواهند بود و حتی دوستداران چای اظهار میکنند که طعم چای های بعدی به مراتب دلنشین تر است.

اسامی گوناگون چای پوپر:

• پیوئر
• پولئی (po lei)
• بولای (bolay)
• چای تیره
• هی چا (Heicha)
• چای سیاه چینی

برند های مرغوب و محبوب چای پوئر:

• Dayi chensheng
• Fujin
• Lancang
• Douji
• Baohejiang

انواع چای پوئر و ویژگی های شاخص

۱. پوئر خام یا تخمیر نشده (Unfermented Pu erh tea)

– رنگ برگها: فیروزه ای یا سبز تیره
– طعم: تلخ مایل به شیرین
– وضعیت برگها پس از دم کردن چای: سبز یا سبز مایل به زرد بوده در حالی برگها شکل کامل و خرد نشده هستند.
– روش تولید: سنتی

۲. پوئر رایپ یا تخمیر شده (Ripe or fermented Pu erh tea)

– رنگ برگها: قهوه ای، قهوه ای مایل به قرمز، قهوه ای تیره
– طعم: ملایم و شیرین
– وضعیت برگها پس از دم کردن چای: برگها به رنگ قهوه ای یا قهوه ای تیره بوده و به اشکال شکسته و خرد شده میباشند.
– روش تولید: shou

نحوه فراوری چای پوئر:

چای پوئر شنگ (پوئر خام یا تخمیر نشده) از برگهای بزرگ درخت مخصوصی در استان یونان چین تولید می شود.

پس از چیدن برگها، آنها را تحت اثر نور آفتاب خشک میکنند، آنچه که به دست می آید مونچا moncha نامیده میشود.

سپس مونچا را تحت شرایط کنترل شده انبار و زماندهی میکنند. این دوره ممکن است به مدت ۱۵ تا ۲۰ سال طول بکشد.

اگرچه این نوع چای پوئر با عنوان تخمیر نشده شناخته میشود اما علت نامگذاری آن به این نام درصد بسیار کمتر تخمیر نسبت به نوع دوم (رایپ یا تخمیر شده) است،

هر چه مدت زماندهی طولانی تر باشد عطر و طعم چای غلیظ تر، دلنشین تر و متفاوت تر خواهد بود.

پس از این دوره برگهای چای را در اشکال کیک یا خشت فشرده میسازند.

در فرایند شوو استفاده همزمان رطوبت و گرما الزامی است.

همچنین در طول این فرایند برگهای چای با باکتریهای مفید تلقیح میشوند.

تقریبا یک سال زمان لازم است تا برگهای تازه چای به نوع فراوری شده تبدیل شوند.

گاهی اوقات چای پوئر فراوری شده زماندهی نیز می شود تا عطر و طعم آن بیشتر شبیه به انواع سنتی (خام) شود.

عطر و طعم چای پوئر:

انواع باکیفیت چای پوئر بوی غلیظی مشابه بوی خاک یا قارچ خوراکی دارد. اما انواعی از چای پیوئر که کیفیت پایینی دارند عطر و طعمی مانند کپک دارد.

چای پیوئر معمولا با سلیقه افرادی که به قهوه علاقه دارند سازگار بوده و همراه بسیار مناسبی برای انواع دسر به شمار میرود.

در صورتی که با عطر و طعم ذاتی چای پیوئر میانه خوبی نداشته باشید میتوانید انواعی از چای های پیوئر ترکیبی یا چاشنی دار شده را خریداری نمایید.

به عنوان مثال:

• پیوئر و گل داودی (ترکیبی که خود چینی ها آن را ابداع کرده اند)
• پیوئر وانیلی و نعنایی
• پیوئر زنجبیلی

اشکال مختلف چای پوئر:

یکی از ویژگیهای شاخص چای پیوئر وجود اشکال مختلف آنست که عبارتند از:

۱. آجری:

از جمله فشرده ترین اشکال چای پوئر بوده، بیشتر با هدف حمل و ترانزیت آسانتر طراحی شده است و معمولا محتوی نوع تخمیر شده (ripe) است.

۲. کیکی:

این شکل که با عنوان محلی بینگ چا (Bing cha) نیز شناخته میشود رایج ترین فرم فشرده چای پوئر میباشد.

۳. توپی یا تو چا (‌tuo cha):

این فرم به شکل گلوله های توپی کوچک میباشد و دم کردن آنها آسان است.

۴. کیسه ای:

برگهای خشک شده که به صورت فله ای خرید و فروش میشوند.

خواص چای پوئر:

به دلیل اینکه چای پوئر کاملا اکسید میشود پس نسبت به چای سفید و سبز درصد آنتی اکسیدان بسیار کمتری دارد.

با این وجود چینی ها این چای را با فواید منحصر به فردی از جمله رفع اضافه وزن، کاهش کلسترول خون، حفاظت از قلب و عروق و.. به سراسر دنیا معرفی میکنند.

۱. کاهش کلسترول

در یک پژوهش چینی که در سال ۲۰۱۹ بر روی موش های آزمایشگاهی انجام شد مشخص شد مصرف مرتب چای پوئر با کاهش محسوس سطح کلسترول بد (LDL) و تری گلیسرید (چربی) همراه بوده است.

نتیجه جالب تر این بود که این روند با افزایش کلسترول خوب (HDL) همراه بود.

نوشیدن چای پوئر سبب افزایش ترشح صفرا می شود، صفرا با اتصال به چربی ها سبب دفع آنها از طریق روده می گردد بنابراین فرصت بازجذب از چربی ها سلب می شود.

۲. کاهش احتمال حملات قلبی از طریق کاهش میزان چربی خون

۳. کمک به کاهش وزن

برخی مطالعات نشان میدهند که چای پوئر از طریق ممانعت از تولید چربی اضافی و کمک به چربی سوزی بیشتر از بروز چاقی جلوگیری میکند.

همچنین میدانیم که چای پوئر یک چای تخمیر شده است؛ مواد خوراکی تخمیر شده که اصطلاحا پروبیوتیک نامیده میشوند می توانند باکتری های مفید روده ای را وارد بدن کنند.

حضور باکتری های مفید روده برای هضم مناسب و سریع مواد غذایی امری ضروری است.

مواد پروبیوتیک میتوانند سبب حفظ قند خون در سطح متعادل گردند. قند خون در کنترل وزن و احساس گرسنگی نقشی کلیدی دارد.

در تحقیقی که بر روی ۳۶ فرد مبتلا به اضافه وزن انجام شد مشخص شد مصرف روزانه سه وعده، ۳۳ گرم چای پوئر به مدت ۱۲ هفته سبب کاهش محسوسی در وزن و شاخص توده بدنی (BMI) در افراد شده است.

۴. جلوگیری از رشد سلولهای سرطانی

طبق یک سری از پژوهش های انجام شده چای پوئر بر روی رشد سلولهای سرطانی دهان، روده و سینه میتواند اثر مهارکنندگی داشته باشد.

اما استفاده این نوشیدنی در غلظت و مقیاس بالا برای بهبود سرطان همچنان مورد بحث بوده و نیاز به تحقیق بیشتری دارد.

۵. حفظ سلامت کبد

چای پوئر از طریق خاصیت چربی زدایی خود سبب کاهش تجمع چربی در کبد می شود پس میتواند از ظهور بیماری کبد چرب غیر الکلی ممانعت کند.

این بیماری در اثر افزایش بازجذب و تجمع چربی در کبد پدید می آید.

همچنین در تحقیقی که بر روی حیوانات آزمایشگاهی انجام شد مشخص شد که چای پوئر میتواند کبد را از اثرات مخرب داروی سیس پلاتین (داروی شیمی درمانی) محافظت کند.

۶. ضد التهاب

این خاصیت به وجود ترکیبات پلی فنولی و آنتی اکسیدان در این چای مربوط میشود.

۷. کمک به رفع عفونتهای باکتریایی

۸. کندی در روند پیری

این ویژگی نتیجه وجود کاتچین در این چای است.

۹. رفع آکنه

۱۰. رفع خستگی مزمن

۱۱. کنترل قند خون

۱۲. کاهش خطر بیماریهای عروقی از قبیل آرترواسکروزیس

عوارض جانبی چای پوئر:

بخش اعظم عوارض جانبی چای پوئر به غلظت بالای کافئین آن مربوط می باشد.

بر اساس میزان تخمیر انجام شده، هر فنجان چای پیوئر میتواند محتوی ۳۰ تا ۱۰۰ میلی گرم کافئین باشد.

بیشتر مردم میتوانند روزانه سه فنجان از این چای مصرف کنند. برای شروع مصرف، روزانه یک یا دو فنجان توصیه میشود.

اگرچه برخی افراد تحمل مصرف روزانه ۴۰۰ میلی گرم کافئین را دارند اما مصرف بیش از حد کافئین پیامد های زیر را به دنبال خواهد داشت:

1. حالت تهوع
2. سرگیجه
3. لرز
4. تغییر ریتم تپش قلب
5. کم آبی بدن (Dehydratation)
6. اسهال
7. تکرر ادرار
8. ایجاد مشکلاتی در بخش های مختلف سیستم گوارشی از طریق تضعیف باکتریهای مفید روده
9. مصرف چای پوئر در زنان باردار نباید از حد اعتدال بالاتر باشد. مصرف روزانه یک فنجان چای پیوئر توسط زنان باردار بلامانع است.
10. مادران شیرده نباید در مصرف چای پوئر زیاده روی کنند چرا که کافئین موجود در آن ممکن است به شیر مادر نیز نفوذ کند.
11. در صورت مصرف داروهایی از قبیل آنتی بیوتیک، داروهای مربوط به قلب و عروق و آسم، مصرف این نوشیدنی بایستی همراه با احتیاط باشد.
12. افرادی که دچار اختلالات کم خوابی و بی خوابی هستند بایستی از این نوشیدنی دوری گزینند.
13. چای پوئر صرفا در حالتی میتواند از مشکلات قلبی پیشگیری کند که فرد هیچ گونه بیماری قلبی نداشته باشد. در صورت داشتن بیماری های قلبی بهتر است این نوشیدنی با احتیاط مصرف شود چرا که دارای مقادیر بالای کافئین میباشد.
14. نوشیدن این چای ممکن است سردرد های میگرنی را تشدید کند.
15. در صورت ابتلا به مشکلاتی از قبیل فشار خون بالا، رفلکس دستگاه گوارش و زخم معده بهتر است از نوشیدن مداوم این چای خودداری کنند.
16. افرادی که معمولا قند خون پائینی دارند نباید این نوشیدنی را با معده خالی بنوشند.
17. تغییر رنگ دندانها
18. کم خونی

نحوه نگهداری چای پوئر:

همانطور که قبلا هم اشاره شد چای پیوئر یک ماده تخمیر شده است که با گذشت زمان به ارزش آن افزوده میشود اما این ویژگی مشروط به نگهداری صحیح آن میباشد.

کیک های پوئر را در محفظه ها یا ظروف مقاوم در برابر نفوذ هوا قرار داده و در مکان تاریک و خنک قرار دهید.

در صورتی که بوی نامطبوعی از چای حس میکنید یا تجمعاتی از رشد کپک قابل مشاهده است، چای را دور بریزید.

طرز تهیه چای پوئر از فرم فشرده (کیک پوئر)

1. اگر از فرم فشرده شده چای پوئر استفاده میکنید. به آرامی با استفاده از یک چاقوی نه چندان تیز به اندازه یک الی دو قاشق چایخوری برگ چای از آن جدا کنید.
2. برگهای چای را در یک ظرف ریخته و آب گرم نزدیک به دمای جوش را روی آنها بریزید،
3. سپس سریعا (پس از حدود ده دقیقه) آب را دور بریزید (هم چنین می توانید برای چند ثانیه آب جوش روی برگها بریزید). با این کار گرد و خاکی را که احتمالا در طی فرایند تخمیر یا زماندهی روی چای نشسته است می زدائید و نیز برگهای چای از حالت مچاله شده خارج میشوند.
4. پس از شستن چای، آبی را که تقریبا ۱۷۳ درجه سیلسیوس (و یا آب جوش) میباشد به آن افزوده و به مدت ۳ تا ۵ دقیقه منتظر بمانید تا دم بکشد. (هر چه دمای آب بالاتر باشد عطر و طعم چای قویتر خواهد بود.)

طرز تهیه شیرچای پوئر:

مواد لازم:

• سه فنجان شیر (۷۵۰ میلی لیتر)
• ۷۵ گرم پوست پرتقال خشک شده یا یک چوبه دارچین
• ¼ فنجان
• ۲ قاشق غذاخوری میخک
• ۲ عدد چای کیسه ای پوئر یا ۱ قاشق چایخوری چای پوئر
• شکر قهوه ای

طرز تهیه:

1. در یک ظرف متوسط شیر، پوست پرتقال، میخک و شکر را ریخته، هم زنید.
2. با شعله متوسط حرارت دهی کنید تا به جوش آید.
3.  شعله را کم کرده و چای پوئر را به محتویات ظرف بیفزائید.
4. حرارت دهی با شعله کم را تا پنج دقیقه ادامه دهید.
5. شعله را خاموش کرده، چای شیر خود را از صافی بگذرانید.
6. چایتان را نوش جان کنید.

طرز تهیه چای پوئر سرد (Iced tea)

مواد لازم:

• دو لیتر آب
• ۳۰ گرم شکر قهوه ای
• ۱ قاشق غذاخوری چای پوئر خام
• تکه های یخ

طرز تهیه:

1. آب را جوشانده و شکر را به آن بیفزائید، جوشاندن را تا جائی ادامه دهید که شکر به طور کامل حل شود.
2. پس از شستن مختصر برگهای چای پوئر (بر اساس دستورالعمل اول) آنها را به آب جوش افزوده و پس از یک دقیقه جوشاندن، شعله را خاموش کنید.
3. در ظرف را گذاشته و به مدت ۴ تا ۶ دقیقه منتظر بمانید.
4. چای را از صافی عبور داده و در دمای اتاق قرار دهید تا خنک شود.
5. سپس آن را به یخچال منتقل کنید.
6. پس از دو ساعت چند تکه یخ به چای افزوده و آن را نوش جان کنید.

منابع healthline و thespruceeats و drweil و travelchinaguide و greatist و dairyfarmersofcanada و  chinasichuanfood